ویژگی‌های ساختمانی و هیدرولیکی خاک به نوع و کیفیت آب آبیاری وابسته است. به منظور بررسی اثر پتاسیم از طریق نسبت کاتیونی پایداری ساختمان خاک (CROSS) بر ویژگی‌های فیزیکی یک خاک لوم شنی، پژوهشی در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل در ستون‌های خاک دست‌نخورده در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل شوری آب آبیاری (در دو سطح 4 و 8 دسی‌زیمنس بر متر) و مقادیر مختلف یون پتاسیم آب آبیاری (CROSS در چهار سطح10 ، 15، 20 و 25) بودند. بعد از 16 هفته آبیاری، پارامترهای فیزیکی خاک مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش مقادیر شوری، مقدار رس قابل پراکنش در آب به طور معنی¬داری کاهش یافت، اما تغییرات مقدار میانگین وزنی قطر خاکدانه¬ها، هدایت هیدرولیکی اشباع و مقاومت فروروی معنی¬دار نبود (P<0.05). با وجود عدم استفاده از یون سدیم، یون پتاسیم تأثیر معنی‌داری (P<0.05) بر پارامترهای فیزیکی خاک مثل رس قابل پراکنش در آب، میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها، و هدایت هیدرولیکی اشباع داشت و باعث تخریب ویژگی¬های فیزیکی ذکر شده گردید. اثر مشترک شوری و CROSS مشخص نمود که اثر تخریبی پتاسیم و CROSS بر ویژگی‌های فیزیکی خاک در شوری dS/m 8، کمتر از شوری dS/m 4 در خاک مورد مطالعه بود. بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می‌شود که اثرات یون پتاسیم در ارزیابی ساختمان خاک مورد توجه قرار گیرد.

کلمات کلیدی