چکیده باور به زندگی پس از مرگ که یکی از مسائل اساسی معرفتی بوده و تأثیر غیر قابل انکاری بر همه دیگر ابعاد معرفت انسانی دارد، وابسته به انسجام، معقولانه و قابل قبول بودن نظریه ای است که چگونگی حیات پس از مرگ را توضیح می دهد. لذا نظریاتی همچون عدم و نابودی پس از مرگ، تناسخ، برانگیخته شدن بدن دنیایی، حیات روحانی پس از مرگ که از گذشته مرسوم بوده و یا نظریاتی همچون نظریه بدل، نظریات مبتنی بر فلسفه ذهن، نظریات مبتنی بر ژنتیک، نظریات مبتنی بر فیزیک کوانتوم، و .... که امروزه مطرح هستند، نمی تواند چالشهای مهم و سؤالات مربوطه را پاسخ دهد. به زعم این رساله منسجم ترین نظریه ای که تاکنون در این خصوص ارائه شده است، نظریه "جسمانیة الحدوث بودن نفس" صدرا است؛ که البته امروزه انتقادهای بدون جوابی در خصوص این نظریه وجود دارد. لذا طرح نظریه ای جدید که پاسخگوی ابهامات و انتقادات امروزی بوده و با دانشهای روز در تناقض نباشد، و بتواند گزاره های دینی را به نحو بهتری استیفا نموده و همچنین با ادراکات شهودی سازگاری بیشتری داشته باشد، هدف این رساله است. نظریه جدید که می توان آن را" نفسانیة الصدور بودن جسم" نام نهاد، بیان می کند که در ابتدا نفوس در حالت اجمال و به صورت تکوینی خلق شدند؛ سپس هر نفسی در زمان مقرّر مدت دهری، بدن مادی خود را بر صورت خویش تدبیر نمود تا با حلول در آن امکان استعدادی تعالی و تقرب حق پیدا نماید؛ و بدین ترتیب حیات دنیوی آغاز شد. پس از سپری شدن مهلت مقرر، مدت بدن مادی به پایان رسید و نفس ناچار به ترک این خانه موقت شد. . لذا نفوسی که در این مدت توانسته بودند خود را از قیود مادی بدن خویش رهایی بخشیده ونفس رحمانی خود را بسازند، زندگی اخروی را با نفس رحمانی آغاز کردند؛ ولی نفوسی که به بدن مادی وابسته تر شده بودند یا در برزخ اعمال خود گرفتار شدند، و یا به همراه نفس شیطانی خویش محشور گشتند. برخی از فعالیّت و خلاقیّت نفس در دوره زندگی بدن مادی، همراه با اختیار بود؛ که این اختیار موجب استعلا و یا انحطاط نفس می گردید؛ و این اختیار مربوط به عاملی برتر به نام روح بود که از جانب خالق نفوس اعطا شده بود. لذا این رساله با تفکیک و تدقیق مفاهیم فلسفه سنتی و یا اضافه کردن مفاهیم جدید، ازجمله با وارد کردن علت ارادی به عنوان علت پنجم سلسله علل، معرفی ساحت روح، تبیین نشئات پنج گانه نفس، تفکیک این همانی تشخیصی و این همانی تشخّصی و تفکیک نگاه از درون و نگاه از بیرون، و همچنین بیان 20 مبنای اصلی و 15 مبنای فرعی، نظریه خاص خود در خصوص زندگی اخروی را تبیین و اثبات می کند. نتیجه اثبات این نظریه و تثبیت آن در ذهن، شکل گیری باور به زندگی پس از مرگ متکی بر اصول بدیهی عقلانی در شبکه باورهای انسان، خواهد بود.

کلمات کلیدی