شانکر یکی از بیماری های مهم درختان میوه هسته دار در سطح جهان و به ویژه ایران است. با توجه به مشکلات کنترل آن با استفاده از آنتی بیوتیک ها و روش های مبارزه ی شیمیایی که برای سلامتی مصرف کنندگان خسارت به دنبال دارد و همچنین موجب مقاومت بیمارگرها می شوند، روش کنترل بیولوژیک می تواند به عنوان جایگزینی مناسب برای حفاظت از گیاهان مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق به منظور جداسازی باکتری های آنتاگونیست و عامل بیماری، به ترتیب از بافت های سالم و آلوده درختان میوه هسته دار آلو، هلو، شلیل، بادام، آلبالو وگیلاس استان خراسان رضوی (مشهد، چناران، نیشابور، طرقبه و شاندیز) و استان آذربایجان غربی (ارومیه، مهاباد و سلماس) نمونه برداری انجام گردید. سطح سرشاخه ها شستشو داده شد و با تهیه سری رقت، باکتری ها بر روی محیط KB تفکیک شدند. جدایه هایی که در زیر نور UV فلورسنت بودند، انتخاب و خالص سازی گردیدند. از 250 جدایه به دست آمده از نمونه های سالم، 28 جدایه دارای هاله بازدارندگی علیه عامل ایجاد کننده شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار بودند. لازم به ذکر است که عامل ایجاد کننده شانکر از درختان آلوده جداسازی شد و پس از انجام آزمون بیماریزایی بر روی نهالهای گیلاس در شرایط گلخانه ای به عنوان عامل بیمارگر در آزمونها مورد استفاده قرار گرفت. تاثیر آنتاگونیستی جدایه ها بر بیمارگر به روش ایجاد هاله ی بازدارندگی (آنتی بیوز) و تولید آنتی بیوتیک (آزمون کلروفرم) صورت گرفت. سودومونادهای دارای تاثیر آنتاگونیستی با استفاده از آزمون های لوپات و ملکولی مورد شناسایی قرار گرفتند. تمامی این جدایه ها متعلق به گونه P. fluorescens بودند. برای بررسی اثر آنتاگونیست ها در جلوگیری از رشد عامل بیمارگر در شرایط زنده، آزمون هایی بر روی شکوفه های درخت آلو طراحی و اجرا شد. تحلیل داده های این آزمون مشخص کرد که تیمارهای آنتاگونیستی به طور معنی داری موفق به جلوگیری از بلاست شکوفه ها شدند، به طوری که این تیمارها وقوع بیماری را بین 7/64 تا 6/89 % کاهش دادند. این یافته ها نشان دادند که 10 جدایه در این تحقیق، هم در شرایط آزمایشگاهی و هم در شرایط زنده توانستند بیماری را کنترل نمایند.

کلمات کلیدی