چکـیـــده قصیدة رائیة سعدی در سوک بغداد را می توان به جهت مضامین والای انسانی و برخورداری از بسیاری از وی‍ژگی های ادبی همچون اسلوب ساده و روان و در عین حال بلیغ و متعالی ، دقت در گزینش و انتخاب واژگان ، تناسب و همبستگی میان لفظ و معنا ، قوت و استحکام اسلوب، فضای موسیقایی اندوهناکی که متناسب با موضوع اصلی، زیر و بم می یابد و حاصل دقت در کاربرد بحر عروضی و انواع بدیع لفظی و معنوی و سازگاری و هارمونی آواها با فضای معنوی قصیده می باشد ، و نیز به جهت انتقال عواطف مختلف انسانی ؛ در عصر خود یکی از شاهکارهای ادب عربی در حوزة مراثی به شمار آورد . اما با این حال برخی از ناقدین این ویژگی ها و جهات را نادیده انگاشته و با ابراز نظرات کلی و گاه نا صواب ، سعی نموده اند اشعار عربی سعدی را کم ارزش و سست و بی پایه نشان دهند . از سوی دیگر برخی نیز با افراط در تحسین و تمجید از آن سوی بام افتاده و سعدی را تا سر حد شاعرترین شعرای عرب به شمار آورده اند .مقالة حاضر به منظور کشف و نمود حقیقت و پاسخ به شبهات و ایرادتی از این دست، این قصیده را که مشهورترین قصیدة عربی او به شمار می آید، برای اولین بار در میزان نقد کاربردی از زوایای مختلف مورد نقد و بررسی قرار داده تا در نهایت با تکیه بر شواهد علمی و عینی، دانسته شود سعدی در سرودن این قصیده تا چه حد موفق بوده و از چه جایگاه ادبی در این حوزه برخوردار است .

کلمات کلیدی