اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﺗﻼﺷﯽ در راﺳﺘﺎی ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻗﺎﻋﺪه ﻧﻔﯽ آﯾﻪ وزر اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺑﺮﺧﯽ ﻫﺎی ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ اﻟﻬﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻣﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ وﺿ رﺳﺪ ﻋﺪم ﻮح ﻣﻔﺎد اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﺳﺒﺐ اﺧﺘﻼف دﯾﺪﮔﺎه در ﻣﯿﺎن اﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪان ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻨﮑﺮ اﻣﮑﺎن ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮی اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻘﻬﯽ ﺷﺪه داﻧﺴﺘﻪ و ﻣﻔﺎد آن را ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ آﺧﺮت اﻧﺪ؛ ﮔﺮوﻫﯽ دﯾﮕﺮ ﻏﯿﺮ ﻣﻔﺎد آن را ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺣﮑﻢ ﻋﻘﻞ و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﺷﻤﺮده و از اﯾﻦ رﻫﮕﺬر ﺑﺎ ﭘﺎره ﮐﺮده ای از اﺣﮑﺎم ﻓﻘﻬﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﺿﻤﺎن ﻋﺎﻗﻠﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ اﻧﺪ. در اﯾﻦ ﺟﺴﺘﺎر ﺑﺎ روش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و اﻧﺘﻘﺎدی، ﺟﺎﯾﮕﺎه اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ، واﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ﮐﻪ از ﺳﻮﯾﯽ ﻣﻔﻬﻮم آن ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻧﻔﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻧﯿﺎﺑﺘﯽ اﺳﺖ و از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ، ﻣﺒﻨﺎی ﺣﺠﯿﺖ آن ﺳﯿﺮه ﻋﻘﻼ ﺑﻮده و از اﯾﻦ دارد رو ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﺨﺼﯿﺺ را . ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه، از ﻃﺮﻓﯽ ﺑﺮای اﺻﻞ ﭘﺮ ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﺮدی ﺑﻮدن ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ، ﻣﺴﺘﻨﺪی ﻗﺮآﻧﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ دﯾﮕﺮ، ﺷﻮد، و از ﻃﺮف اﺳﻼﻣﯽ روﯾﮑﺮد ﻓﻘﻪ در ﺧﺼﻮص ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﻬﺎی ﻧﯿﺎﺑﺘﯽ ﮐﻪ از ﻣﺴﺘﺜﻨﯿﺎت ﻗﺎﻋﺪه ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺑﻮد ﺷﻮﻧﺪ، ﻗﺎﺑﻞ ارزﯾﺎﺑ

کلمات کلیدی