جنین‌زایی سوماتیکی روشی جایگزین برای اصلاح ژنتیکی و یکی از تکنیک‌های موثر برای تکثیر گیاهان می‌باشد. در این پژوهش اثر تنظیم کننده¬های رشد 2,4-D ،TDZ و BAP بر روی ریزنمونه گره لادن به منظور تشکیل کالوس جنین‌زا مطالعه شد. ابتدا ریزنمونه‌ها در محیط کشت MS حاوی غلظت¬های 0، 1، 2 و 4 میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D قرار گرفتند. بعد از گذشت 4 هفته، حجم کالوس، وزن تر، وزن خشک، درصد و زمان کال¬زایی بررسی شده و تیمار 1 میلی-گرم بر لیتر 2,4-D به عنوان بهترین تیمار در تولید کالوس جنین¬زا انتخاب شد. و در آزمایش دیگری، ریزنمونه¬ها به محیط کشت MS حاوی 1میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D و غلظت‌های 0، 5/0 و 1 میلی‌گرم بر لیتر BAP و 5/0 و05/0 میلی‌گرم بر لیتر TDZ جهت دستیابی به بهترین نوع و غلظت سایتوکنین در القای جنین سوماتیکی منتقل شدند. این طرح در دو آزمایش جدا بر اساس طرح کاملا تصادفی انجام شد. بعد از گذشت 8 هفته، نتایج نشان داد بهترین تیمار در افزایش اندازه قطر کالوس (68/10 میلی‌متر)، حجم کالوس (43/1036 میلی‌متر مکعب)، تعداد جنین (56/3 عدد) و کاهش زمان کالوس¬زایی (5/2 روز) و جنین‌زایی (5/6 روز) درصد تیمار حاوی 1 میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D و 1 میلی‌گرم بر لیتر BAP می¬باشد. همچنین این تیمار در افزایش درصد کالوس زایی و جنین زایی، نیز بیشترین میزان را به خود اختصاص داد اما نسبت به سایر تیمار¬ها، از لحاظ آماری تفاوت معنی داری را نشان نداد.

کلمات کلیدی