سیب زمینی یک محصول کشاورزی اشتغال زا و تأمین کننده امنیت غذایی است و از نظر ارزش غذایی در مقام چهارم پس از ذرت،گندم و برنج قرار دارد. یکی از بیماری های رایج سیب زمینی اسکب معمولی با عامل .Streptomyces sp می باشد. هم اکنون عامل این بیماری در تمام مناطق زیر کشت سیب زمینی در ایران وجود دارد و به همین خاطر بررسی عوامل ایجاد بیماری به منظور کنترل ان اهمیت زیادی دارد. مطالعه حاضر با هدف جداسازی باکتری عامل بیماری و تایید فنوتیپی، مولکولی و بیماریزایی جدایه های استربتومایسس سیب زمینی انجام گرفته است. در این پژوهش، نمونه برداری از مزارع و انبارهای سیب زمینی مناطق مختلف خراسان رضوی در سال 96 انجام شد و از سیب زمینی های دارای علایم اسکب سطحی، عمیق و برجسته، تعداد 34 جدایه بر روی محیط SCA بدست آمد. بیماریزایی و توان تولید تاکستومین جدایه ها به ترتیب بر روی گیاهچه ی تربچه و برش های سیب زمینی طبق روشهای متعارف انجام گرفت. خصوصیات مختلف فنوتیپی جدایه های بیماریزا و ردیابی ژنهای txt AB ، tomA و nec1نیز در آنها بررسی گردید. جدایه های کاندیدا جهت بررسی بیماریزایی بر روی غده های رقم آگریا در شرایط گلخانه ارزیابی شدند. شناسایی مولکولی جدایه ها با توالی یابی ژن 16s RNA صورت گرفت. بیست جدایه از 34 جدایه بدست آمده، قادر به ایجاد علایم کوتولگی، نکروز و ..... بر روی گیاهچه ی تربچه و نکروز در برش های سیب زمینی شدند. بر اساس خصوصیات فنوتیپی با توجه به منابع باکتری شناسی، جدایه ها در آزمونهایی نظیر حساسیت به پنی سیلین، تولید رنگدانه ملانین در محیط TSB، تغییر رنگ محیط YME، شکل زنجیره های اسپوری، رنگ کلونی روی محیط YME و ... واکنش داده و در شش گروه قرار گرفتند. حضور ژنهای txt AB ، tomA و nec1در جدایه های مختلف نیز الگوی یکسانی نداشت. در گلخانه بعد از گذشت 112 روز علایم اسکب بر روی غده های سیب زمینی مشخص بود. با توجه به سنجش آزمونهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیک، بیماریزا بودن جدایه ها در شرایط آمایشگاهی و گلخانه و نیز توالی یابی ژن 16s RNA، جدایه های کاندیدا بیشترین شباهت را به Streptomyces scabies، S. turgidiscabies و S. europaeiscabies را دارند.

کلمات کلیدی