فر در شاهنامه، یکی از بنیادین‌ترین مفاهیم این متن حماسی و از اصول کیش مزدهیسنی است. مفهوم مشروعیت سیاسی ناشیی از تفویض فر در قالب فرّ کیانی نمود پیدا میکند و شاه برخوردار از این نیرو، الگوی شاه- موبد را تشکیل میدهد. فرّ کییانی، مشروعیت شاه را در راستای تفویض حق الهی حکومت به او توجیه میکند و مستلزم حماییت الهیی مشیروای اسیت کیه در صورت عدم پایبندی به خویشکاری از شاه میگسلد. در فرهنگ مزدهیسنی، تفویض این گوهر به شاه بر عهدة ایزد مهر اسیت که فرّه پس از گسستن از جمشید به او پیوسته است. در این جستار، ضمن بررسی نقش این ایزد در تفویض فر، کیفیت رشید، تورم، گسستن و رشد مجدد آن را در قالب یک چرخة الگویی در شاهنامه بررسی کرده ایم. جانشینی و انتقیال قیدرت فیرّه و بازگشت نظم کیهانی به گیتی و زمینة مجدد رشد فرّه و تکرار الگوی فرسایش قیدرت، در نبیرد بیا دشیمن، و امکیان تجدیید چرخة تباهیزایی قدرت مفاهیمی است که در این الگو بررسی شده است و میتوان از آن به«ژرفساخت الگیویی داسیتانهای شاهان شاهنامه» تعبیر کرد.

کلمات کلیدی