هرساله زمین¬لرزه در جوامع گوناگون، خسارات و آسیب¬های فراوانی به زندگی افراد و دارایی¬های آن¬ها وارد کرده و موجب تخریب یا خسارت بخش¬های مختلف شهرها می¬شود. یکی از دلایل رخداد این خسارات، آسیب¬پذیری جامعه و دارایی¬های آن می¬باشد که در بعضی مواقع علاوه بر آسیب¬ها، موجب وقوع فجایع جبران ناپذیری می¬شود. بخش قابل توجهی از جمعیت جهان مخصوصاً در کشورهای در حال توسعه در معرض تهدید حوادث طبیعی قرار دارند. به دلیل سوء مدیریت و نبود برنامه در این کشورها، پس از رخداد حادثه، فاجعه¬ای عظیم شکل می¬گیرد که تا سال¬ها بعد عوارض اقتصادی و اجتماعی آن قابل رویت می¬باشد؛ لذا بررسی و بحث در مورد آسیب¬پذیری و دلایل آن در مناطق شهری یکی از پژوهش¬های بسیار ضروری در جوامع مختلف می¬باشد. هدف این پژوهش معرفی چارچوبی جامع برای ارزیابی و مقایسه¬ی آسیب¬پذیری مناطق مختلف شهری در هنگام رخداد زمین¬لرزه می¬باشد. از آن¬جا که ارزیابی آسیب¬پذیری شامل دو بعد حساسیت و ظرفیت مقابله می¬باشد، برای هر بعد، در این پژوهش چارچوبی سلسله مراتبی طراحی شده است که بر اساس نظرات خبرگان و توسط تکنیک AHP فازی وزن¬دهی گردیده است. این چارچوب می¬تواند در راستای برنامه¬ریزی¬های استراتژیک، برای بالا بردن سطح توانایی¬ منطقه در برابر رخداد فاجعه، اولویت¬بندی¬ اقدامات پیشگیرانه و امدادرسانی و بالاخص برنامه¬ریزی کاهش ریسک بسیار کمک¬کننده باشد. در این پژوهش چارچوبی مفهومی و جامع به منظور راهنمایی گام به گام سازمان¬های مسئول جهت ارزیابی آسیب¬پذیری مناطق شهری طراحی شده است.

کلمات کلیدی