عنوان : ( ارزیابی ظرفیت یادگیری اجتماعی در نهاد آب در حوضه آبریز طشک – بختگان )
نویسندگان: سامان مقیمی بنهنگی , علی باقری , لیلی ابوالحسنی ,
Full Textچکیده
درحال حاضر سازگاری با تغییرات منابع آب از اولویت های مدیریت یکپارچه منابع آب می باشد. یکی از ویژگی های اصلی یک ساختار سازگار، یادگیری آن در مقابل تغییرات و تجربیات گذشته می باشد. هدف مقاله حاضر ارزیابی ساختار نهاد آب در حوضه آبریز طشک-بختگان) در دو بخش نهاد رسمی و غیر رسمی (از منظر چارچوب یادگیری اجتماعی است. برای ارزیابی نهاد رسمی از مولفه های حلقه های یادگیری اجتماعی، گرایش و جهت استفاده شد. برای ارزیابی نهاد غیررسمی در حوضه ی مورد مطالعه، خشکسالی سال آبی 1387-1386 به عنوان تغییر فیزیکی وارده به سیستم منابع آب در نظر گرفته شد و واکنش نهاد آب در بخش غیررسمی نسبت به این تغییر مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این ارزیابی از مولفه های فرآیند یادگیری اجتماعی شامل تعامل، اعتماد، درک وابستگی متقابل و عدالت اجتماعی، و مولفه های خروجی یادگیری اجتماعی شامل حلقه های یادگیری اجتماعی، وسعت، جهت و گرایش استفاده شد. ارزیابی نهادهای رسمی توسط تحلیل محتوای کیفی اسناد مرتبط با قوانین بخش آب و طرح های اجرایی صورت گرفت. ارزیابی نهادهای غیررسمی نیز با استفاده از روش های کیفی جمع آوری داده توسط روش نمونه گیری گلوله برفی و به صورت مصاحبه نیمه ساختار یافته و همچنین تحلیل این داده ها توسط روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. در بخش نهاد رسمی ارزیابی مجموعه قوانین مربوط به آب در مقیاس محلی نشان داد که این ساختار متکی به نهاد رسمی در سطح ملی بوده و ظرفیت یادگیری پایینی دارد. در بخش نهاد غیررسمی، به طورکلی در بالادست این حوضه مولفه های فرآیند یادگیری اجتماعی در سطوح پایینی ارزیابی شدند. اما در پاییندست به علت شدت تغییر وارده به سیستم منابع آب، این مولفه ها در سطح مطلوب تری ارزیابی شدند. همچنین ارزیابی مولفه های خروجی یادگیری اجتماعی نشان داد محدوده های پاییندست از ظرفیت یادگیری اجتماعی بالاتر (حلقه ی دوگانه و سه گانه یادگیری) نسبت به محدوده های بالادست برخوردارند و گرایش این اقدامات در پایین دست به سمت حفاظت بهتر منابع آب سوق پیدا کرده اند و از وسعت فردی فراتر رفته و به طور مشارکتی و جمعی عمل نموده اند. بنابراین این محدوده ها دارای ظرفیت سازگاری بالاتری نسبت به سایر محدوده ها هستند. برای نهاد آب حوضه آبریز طشک- بختگان پیشنهاد می گردد سازوکارهای تاثیرگذار و مستتر در قوانین بخش آب اصلاح شوند، حکمرانی ملی و متمرکز به حکمرانی محلی و ساختارهای مشارکتی و تعاملی انتقال یابد، نهادهای خصوصی و مردمی فعال شوند و درنهایت مولفه های فرآیند یادگیری که در سطح پایینی ارزیابی شدند بهبود پیدا کنند
کلمات کلیدی
, مدیریت منابع آب, یادگیری اجتماعی, حلقه های سه گانه, یادگیری, نهاد آب, حوضهآبریز طشک- بختگان.
@article{paperid:1071647,
author = {سامان مقیمی بنهنگی and علی باقری and ابوالحسنی, لیلی},
title = {ارزیابی ظرفیت یادگیری اجتماعی در نهاد آب در حوضه آبریز طشک – بختگان},
journal = {تحقیقات منابع آب ایران},
year = {2018},
volume = {14},
number = {2},
month = {September},
issn = {1735-2347},
pages = {100--118},
numpages = {18},
keywords = {مدیریت منابع آب، یادگیری اجتماعی، حلقه های سه گانه، یادگیری، نهاد آب، حوضهآبریز طشک- بختگان.},
}
%0 Journal Article
%T ارزیابی ظرفیت یادگیری اجتماعی در نهاد آب در حوضه آبریز طشک – بختگان
%A سامان مقیمی بنهنگی
%A علی باقری
%A ابوالحسنی, لیلی
%J تحقیقات منابع آب ایران
%@ 1735-2347
%D 2018
