عنوان : ( بررسی مقدار تریتیوم (3H) در نزولات جوی و تعیین سن نسبی منابع آبهای زیرزمینی در غرب کرمانشاه )
نویسندگان: حسین محمدزاده , طوبی سلیمانی ولیکندی ,
دانلود فایل برای اعضای دانشگاهبر اساس تصمیم نویسنده مقاله دسترسی به متن کامل برای اعضای غیر دانشگاه ممکن نیست
چکیده
تریتیوم تنها ایزوتوپ رادیواکتیو هیدروژن، با نیمه‌عمر حدود 3/12 سال، موجود در ملکول آب است که می‌توان از آن برای تعیین سن آب در چرخه هیدرولوژیکی استفاده نمود. هرچند که آزمایش بمب‌های هیدروژنی به مقدار زیادی تریتیوم وارد اتمسفر و سپس وارد چرخه هیدرولوژیکی نموده است، اما در حال حاضر متوسط غلظت تریتیوم موجود در بارندگی‌های دنیا به حدود 5TU رسیده است. غلظت تریتیوم موجود در بارندگی به طول و عرض جغرافیایی، دما، ارتفاع و میزان رطوبت نسبی نیز بستگی دارد. هرچه میزان رطوبت نسبی بیشتر و دما کمتر و یا ارتفاع بیشتر باشد از غلظت تریتیوم کاسته می‌شود. در مقیاس جهانی مقدار غلظت تریتیوم در بارندگی در نیمکره شمالی بیشتر از نیمکره جنوبی بوده و در منطقه قطبی تقریباً 4 برابر منطقه استوایی می‌باشد. اما در بارندگی‌های کشورهای همسایه ایران، کشورهای نزدیک به دریا (در کراچی، بحرین، آنکارا و آدنا) به دلیل افزایش بخار آب در جو، مقدار تریتیوم کمتری دارند. در این مقاله، غلظت تریتیوم در بارندگی‌ها و منابع آب زیرزمینی غرب استان کرمانشاه در آزمایشگاه ایزوتوپی دانشگاه واترلو کانادا اندازه‌گیری شده و سپس با استفاده از رادیوایزوتوپ تریتیوم، سن نسبی منابع آب زیرزمینی تعیین‌شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که مقدار غلظت تریتیوم در بارندگی‌های غرب استان کرمانشاه حدود 6 TU و در آبهای زیرزمینی بسیار کمتر از این مقدار می‌باشد. با توجه به تقسیم‌بندی آب‌ها بر اساس غلظت تریتیوم، آب نزولات جوی غرب استان کرمانشاه جدید (مدرن) و آب منابع آب زیرزمینی در محدوده آبهای اخیراً تغذیه‌شده و آبهای نسبتاً قدیمی یا ساب مدرن (آبهای تغذیه‌شده قبل از سال 1950) به دست آمد. نمودار ترکیبی مقدار هدایت الکتریکی(EC) و مقدار غلظت تریتیوم در آبهای منطقه، نشان می‌دهد که با افزایش EC در جهت جریان، مقدار تریتیوم کاهش و سن آب زیرزمینی افزایش می‌یابد. سن منابع آب زیرزمینی در منطقه پاوه به دلیل توسعه کارست و انتقال سریع آبهای زیرزمینی، کمتر از مناطق سرپل ذهاب و روانسر می‌باشد.
کلمات کلیدی
, تریتیوم, سن نسبی, باران, منابع آب زیرزمینی, ایران, کرمانشاه.
@article{paperid:1071681,
author = {محمدزاده, حسین and سلیمانی ولیکندی, طوبی},
title = {بررسی مقدار تریتیوم (3H) در نزولات جوی و تعیین سن نسبی منابع آبهای زیرزمینی در غرب کرمانشاه},
journal = {آب و خاک},
year = {2018},
volume = {32},
number = {5},
month = {December},
issn = {2008-4757},
pages = {1029--1041},
numpages = {12},
keywords = {تریتیوم، سن نسبی، باران، منابع آب زیرزمینی، ایران، کرمانشاه.},
}
%0 Journal Article
%T بررسی مقدار تریتیوم (3H) در نزولات جوی و تعیین سن نسبی منابع آبهای زیرزمینی در غرب کرمانشاه
%A محمدزاده, حسین
%A سلیمانی ولیکندی, طوبی
%J آب و خاک
%@ 2008-4757
%D 2018
