روابط ایران و ترکیه در دهه¬های اخیر در مجموع رو به گسترش اما در مقاطعی تحت تاثیر اختلافات دو کشور سرد و غیردوستانه بوده است. این نوسان¬ها باعث شکل¬گیری تببین¬های متفاوتی از روابط این دو کشور در بین پژوهشگران سیاست خارجی و روابط بین¬الملل شده است. هدف این مقاله بررسی و تبیین پایایی روابط دو کشور علیرغم بروز اختلاف میان آن¬ها می¬باشد. به عبارت دیگر پرسش اصلی این است که چرا ایران و ترکیه در دهه¬های اخیر علی¬¬رغم اختلافات بنیادی دچار تنش طولانی مدت با یکدیگر نشده و همواره به تنش¬زدایی و همکاری روی آورده¬اند؟ در پاسخ، این فرضیه طرح شده است: پیوستگی فرایندهای امنیت¬زا و امنیت¬زدایی که بر ایران و ترکیه تأثیر می¬گذارند باعث شده که دو کشور از بحرانی شدن اختلافات میان خود جلوگیری نمایند و به همکاری روی آورند. برای بررسی این فرضیه از نظریه مجموعه امنیتی منطقه¬ای استفاده شده و شش عنصر مجاورت جغرافیایی، الگوی دوستی و دشمنی، وجود دو بازیگر موثر، استقلال نسبی، وابستگی متقابل امنیتی، روابط فرهنگی- تمدنی و روابط اقتصادی در مناسبات ایران و ترکیه مورد سنجش قرار گرفته¬اند. بنابراین، روش مورد استفاده در این مقاله، روش تبیینی می¬باشد. یافته¬های مقاله نشان می¬دهد که علت جلوگیری از تنش¬های شدید و گسترش روابط دو کشور به ویژه در زمینه های اقتصادی قرار داشتن آنها در یک مجموعه امنیتی بوده است.

کلمات کلیدی