اده روز افزون از منابع و کاهش منابع در دسترس، باعث اهمیت یافتن بحث مصرف بهینه شده است. از سوی دیگر، شاخص کارایی تولید بیانگر نحوه استفاده از منابع است. لذا، در این مقاله کارایی کشاورزان درتولید محصول استراتژیک گندم با استفاده از تحلیل پوششی دادههای فازی در حوزه شهرستان تربت حیدریه مورد بررسی قرار گرفته است. دادههای فازی مورد استفاده از نوع مثلثی بوده که به وسیله ابزار پرسش نامه از 31 کشاورز گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل ابتدا ضرایب همبستگی فازی محاسبه و آزمون ایزوتونیسیتی اجرا شده و سپس کارایی کشاورزان با محاسبه و در نهایت، امتیازهای کارایی بدست آمده با استفاده از FSBM و FCCR مدل های رتبه بندی شده است. نتایج مطالعه بیانگر کارآمد بودن هر دو مدل تحلیل Chen-Klein شاخص کارایی 6% از FSBM پوششی داده فازی برای بررسی کارایی کشاورزان می باشد. با استفاده از مدل 0 تا / 0 و 13 % نیز بین 4 / 0 تا 6 / 0 و 39 % بین 5 / 0 تا 7 / 0 و 42 % بین 6 / 0 تا 8 / کشاورزان بین 7 0 و 45 % از آنها / 0 تا 9 / کارایی 9% از کشاورزان بین 8 FCCR 0/5 بوده است و با استفاده از مدل 0/ 0 تا 5 / 0و 12 % نیز بین 4 / 0 تا 6 / 0و 9% آنان بین 5 / 0 تا 7 / 25 % از آنان بین 6 ، 0/ 0 تا 8 / بین 7 بوده است. با توجه به این که مدلهای تحلیل پوششی مورد استفاده در این پژوهش از نوع ورودی محور بودند و در این مدلها برای بهبود کارایی باید ورودیها کاهش داده شود تا کارایی واحد مورد بررسی افزایش یابد و از سوی دیگر با توجه به این که مقدار معادل انرژی مصرفی ورودی به ترتیب ،( از زیاد به کم شامل بذر ( 26728 )، کود ( 13078 )، سوخت ماشین آلات ( 10868 )، آب ( 10506 ماشین آلات ( 1467 )، سم ( 1173 ) و نیروی کار ( 413 ) می باشد، لذا، کاهش در مقدار بذر مصرفی، کارایی کشاورزان را ارتقا می دهد. هم چنین، کاهش در کودهای صنعتی و استفاده از کودهای طبیعی نیز می تواند کارایی را افزایش دهد. افزون بر این، استفاده از ماشین آلات مدرن می تواند منجر به کاهش مقدار سوخت ماشین آلات و افزایش کارایی گردد. هم چنین، روشهای مدرن آبیاری میتواند تا حد زیادی از مقدار آب مصرفی کشاورزان کاسته و راهکار مناسبی برای ارتقای کارایی کشاورزان مورد بررسی بشمار رود.

کلمات کلیدی