شهرها از جمله پدیده¬های فضایی- جغرافیایی هستند که جایگاه و نقش آفرینی گسترده¬ای در طی دهه¬های اخیر کسب کرده‌اند. این نقش آفرینی و بازیگری برجسته شهرها که تا حدی متأثر از تغییرات صورت گرفته پیرامون قدرت و سطوح قدرت، افزایش نقش آفرینی بازیگران فروملی بوده است زمینه ساز شکل گیری مباحث ژئوپلیتیک در زمینه شهرها را فراهم آورده است و سبب شده است که گرایش موضوعی جدید در دانش ژئوپلیتیک با عنوان ژئوپلیتیک شهری شکل بگیرد. با شکل گیری این گرایش موضوعی تلاش¬های گسترده¬ای در راستای مفهوم سازی آن صورت گرفته است اما در زمینه تبیین و شناخت مولفه¬های ژئوپلیتیک شهری کار خاصی صورت نگرفته است. بر این اساس مقاله حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از یافته های کتابخانه ای و اینترنتی در پی پاسخدهی به این سوال است که مولفه¬های شکل دهنده ژئوپلیتیک شهری کدام¬ها هستند؟ نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان¬دهنده ان است که مولفه¬های ژئوپلیتیک شهری شامل بیش از سی مولفه هستند که در قالب چهار بعد مولفه¬های ژئوپلیتیکی با ماهیت طبیعی، مولفه های ژئوپلیتیکی با ماهیت انسانی، مولفه¬های ژئوپلیتیک با ماهیت ترکیبی و مولفه¬های ژئوپلیتیک با ماهیت انسانی می¬توان آنها را تقسیم¬بندی کرد. شناخت این مولفه¬های ژئوپلیتیک شهری تا حد قابل توجهی می تواند در مطالعات علمی و عملی زمینه ساز درک بهتر و واقع بینانه از مسائل و مباحث پیش روی نقش آفرینی¬ها و بازیگری¬های شهری باشد.

کلمات کلیدی