این مقاله بعنوان اولین بخش از سلسله مقالاتی در این باب، به نسبت میان تعالیم دینی و تکنولوژی دنیای مدرن می پردازد. مقوله عقاید و باورهاى دینى با مسائل گوناگونى ارتباط یافته اند. مهم آن است که به این رابطه هاى جدید توجه شود و معرفت مذهبى دراین فضاى نو مورد تاملى مجدد قرار گیرد و موضع آن در مقابل پدیده هاى جدید روشن و مکشوف گردد. سلسله مباحث[ تکنولوژى و دیندارى] چنین آرمانى را جستجوى مى کند و به سهم خویش مى کوشد تا رابطه دین را با عمده ترین مشخصه تمدن جدید یعنى تکنولوژى بازگو کند. بدون تردید این گونه راههاى نارفته -و یا صعب العبور- باافت و خیزهایى همراه است . جزر و مدهایى که مشابه تمامى گامهاى نخست باید تحمل شوند و با سعه صدر رو به رو گردند و با تاملات و تدقیقات بیشتر موارد صحت و سقم آن به نقد و محض سپرده شوند. دراین سلسله نوشتار پس از بحثى از ضرورت و طرح مساله به مباحث مفهومى این موضوع پرداخته شده است . درابتداء تعریفى از تکنولوژى ارائه گردیده و سپس تاریخچه اى از تطور نظریات درباره ارزش و جایگاه آن عرضه گشته است .این دو مبحث مقاله اول را فرا گرفته اند. پرداخت تفصیلى تر به این دو مقوله بى جهت نبوده است .از سوئى نقاب از واژه پرکاربردى چون تکنولوژى برداشته شده و عمدتا برانسانى بودن مقوله تکنولوژى تاکید گشته است تا عنوان تکنولوژى فقط در محدوده پیچ و مهره و ماشین انگاشته نگردد و در نتیجه ارتباط بحثهاى تکنولوژى با مباحث دیندارى -که در حوزه مسائل انسانى سیر مى کنند- مکشوف تر گردد.از سوى دیگر بیان تاریخ تحول نظریات درباره تکنولوژى جایگاه تفکر معاصر را درباره واقعه روشن مى کند تا اندیشه هاى کهن را چون نظریات نوین نپنداریم و بستر تفکرات متفاوت را با وضوح بیشترى دریابیم . درادامه مباحث مفهومى از رابطه تکنولوژى و توسعه و دیندارى سخن به میان آمده است و جایگاه توسعه و شاخصهاى آن مورد بحث قرار گرفته و رابطه دیندارى با توسعه به بازبینى و تامل سپرده شده و نقش مذهب در روند توسعه دقت و تاکید گردیده است . پس ازاین مبحث به رابطه فرهنگ و تکنولوژى توجه گردیده و نقش جهان بینى هاى متفاوت در توسعه و تکنولوژى ارزیابى شده است . آن مباحث نشان دهنده آن است که چگونه میان توسعه اجتماعى واقتصادى با جهان بینى ها و فرهنگها رابطه اى جدى واستوار برقراراست و در پایان بخش مفهومى نوشتار از رابطه تکنولوژى وانسان سخن به میان آمده وابعاد تاثیر آن در زندگى انسانى مورد بحث قرار گرفته است مسائلى که به واسطه انسانى بودن در حوزه اظهارنظر دینى نیز قرار خواهند داشت . درادامه نوشتار از آثار مثبت و منفى تکنولوژى سخن به میان خواهد آمد و برداشتهاى گوناگون عرضه خواهند گشت . کسانى که با دید قهرآمیز با آن برخورد کرده اند واز معایب آن نکته ها گفته اند و کسانى که آن را با دیده اى مهرآلود نگریسته اند واز فواید و ثمرات آن حکایت کرده اند و در نهایت قضاوتى در حد توان ... پایان بخش مقالات رابطه هاى متقابل دیندارى و تکنولوژى است . بایستى آثارى را که تکنولوژى -مستقیم و غیرمستقیم - بر باورها و رفتارهاى دینى پدید مى آورد در حد ممکن احصا و استقراء کرد و مثبت و منفى آن را دریافت و در نهایت راه علاجى را جستجو کرد. همچنین تاثیراتى را که دیندارى بر روند تکنولوژى گذاشته و مى گذارد بایستى مورد مداقه و توجه قرار گیرد و عارضه هاى مختلف آن را در صحنه بارورى و تکامل تکنولوژى ارزیابى کرد و تحلیلى واقع بینانه عرضه داشت .

کلمات کلیدی