یکی از معیارهای امام علی-ع- در گزینش کارگزاران حکومتی امانتداری و پرهیزگاری آنان بود. با این حال، برخی از نامه‌های نهج البلاغه در توبیخ و استیضاح عملکرد مسئولان خاطیء نگاشته شده است؛ از جمله مکاتبه امام با عبدالله ابن‌عباس که در دوره استانداری بصره، به تملک بخشی از بیت‌المال متهم گردیده است . اکنون این پرسش مطرح می‌شود که آیا ابن‌عباس بعنوان یک فرهیخته علمی و نخبه سیاسی، مرتکب چنین تخلفی شده است؟ بررسی آراء محققان نتیجه می دهد، عده‌ای مانند شوشتری این اتهام را نپذیرفته‌اند، برخی چون ابن‌ابی‌الحدید از اظهارنظر قطعی در این باره خودداری کرده‌ و گروهی مثل ابن‌جوزی آن را تأیید نموده‌اند. پژوهش حاضر قصد دارد با روش استنادی –تحلیلی، ادله موافقان و مخالفان این اختلاس را مورد بررسی و نقد قرار دهد. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که براساس دلائلی چون گزارشات تاریخی، اعتراف ابن‌عباس و نامه‌های نهج البلاغه، انتقال اموال دولتی بصره اتفاق افتاده است.

کلمات کلیدی