دانش دندان پزشکی در تمدن اسلامی به عنوان یکی از شاخه های پزشکی، از دیرباز مورد توجّه پزشکان مسلمان بوده است. ابوالقاسم زهراوی پزشک، داروساز و جرّاح بزرگ اسلامی، نمونه ی یکی از پزشکان مسلمان است که در اثر پزشکی خود -التَصریف لِمَن عَجَزَ عَن التَألیف- به حوزه ی دندان پزشکی نیز پرداخته است. نوشتار پیش رو تلاش دارد به روش توصیفی- تحلیلی، دیدگاه و دستاوردهای زهراوی در حوزه ی دندان پزشکی را با تکیه به دست نوشته ی وی، مورد بررسی و مطالعه قرار دهد تا از این رهگذر سهم و نقش وی در گسترش و تکامل دانش دندان پزشکی، تبیین گردد. یافته های پژوهش موردنظر حاکی از آن است که زهراوی در شیوه ی طبابت، پیشگیری را بر درمان مقدّم می دانسته و دستورالعمل هایی برای سلامتی و حفظ بهداشت عمومی دهان و دندان توصیه می کرده است. علاوه بر این، وی با تشریح بافت، عصب و استخوان دندان، شناخت و تشخیص علایم بیماری، شناسایی علّت آنها و درمان بیماریها و معرفّی و توصیف داروهای مفید، در پیشرفت دانش دندان-پزشکی مسلمانان سهمی بسزا داشته است. علاوه بر بیان بحث های نظری، زهراوی در این حوزه پیشگام طبّ عملی نیز به شمار می رود و با استفاده از ابزار و آلات، بسیاری از بیماری های دندان را مداوا می کرده است. بهره گیری از ابزار و برخی از شیوه های طبابت وی، از ابداعات خود او به شمار می رود که پیش از آن در میان پزشکان مسلمان سابقه نداشته است. علاوه بر درمان بیماری و ترمیم دندان های ناسالم، زهراوی در دانش دندان پزشکی به جنبه ی زیباشناختی آن نیز توجّه داشته است.

کلمات کلیدی