به منظور بررسی خواص مخزنی سازند آسماری در میدان نفتی آغاجاری، از شواهد ماکروسکوپی موجود در مغزه های حفاری 5 حلقه چاه این میدان استفاده گردید. میدان آغاجاری یکی از بزرگترین میادین هیدروکربوری حوضه زاگرس بوده که در استان خوزستان و در محدوده فروافتادگی دزفول واقع شده است. سازند آسماری در این میدان با حدود 400 متر ضخامت، از سنگ آهک همراه با میان لایه هایی از دولومیت و ماسه سنگ تشکیل شده و بر اساس ویژگی های مخزنی به پنج زون تقسیم می شود که زون یک با تماس مشخص در زیر سازند گچساران قرار گرفته و زون پنج با تماس تدریجی، سازند پابده را می پوشاند. مطالعه 1200 متر مغزه حفاری نشان می دهد که ارتباط مستقیمی میان کیفیت مخزنی سازند آسماری با آغشتگی نمونه ها به هیدروکربور، نوع و اندازه تخلخل های موجود در مغزه ها، نوع سنگ آهک و فراوانی استیلولیت ها و رگچه های انحلالی وجود دارد. این موضوع با مطالعه مقاطع میکروسکوپی، آزمایش-های تخلخل- تراوایی و داده های پتروفیزیکی نیز تأیید می شود. سنگ آهک های زون های یک، دو و سه آغشتگی بسیار زیادی به مواد هیدروکربوری نشان می دهند، به طوری که در هر متر بین سه تا چهار لکه نفتی در نمونه ها وجود داشته و شکستگی های موجود غالباً از نوع عمودی و باز می باشند. همچنین بر اساس تقسیم بندی آرچی -1952-، بیشتر سنگ آهک های این زون از نوع I -متراکم- و III -دانه شکری- بوده و عمده تخلخل های موجود در آنها از نوع تخلخل های C و D -قابل مشاهده با چشم- است. بررسی مقاطع میکروسکوپی نیز نشان می دهد، در این نمونه ها فرآیندهای دولومیتی شدن و انحلال به مقدار زیاد اتفاق افتاده، تخلخل ها غالباً از نوع بین بلورین، حفره ای و بین دانه ای مرتبط هستند و ازمایش مغزه های حفاری نیز تراوایی زیاد آنها را تأیید می کند. در زون های مذکور، آثار استیلولیتی شدن و رگچه های انحلالی -که از شواهد تراکم شیمیایی محسوب می شوند-، به ندرت یافت می شود و تخلخل های نوع A و B نیز به مقدار بسیار کم وجود دارند. افق های ماسه سنگی که بیشتر در زون چهار وجود دارن، به شدت به مواد هیدروکربوری آغشتگی نشان می دهند که گویی پتانسیل مخزنی بالای آنهاست. این موضوع توسط مقاطع میکروسکوپی -وجود دانه های کوارتز دارای سیمان سست و فراوانی تخلخل بین دانه ای- و آزمایش های تخلخل و تراوایی نمونه ها نیز تأیید می گردد. بالعکس، در زون 5 سازند آسماری، استیلولیت ها و رگچه های انحلالی به وفور در مغزه های حفاری مشاهده می شوند، عمده تخلخل ها از نوع A و B بوده و آثاری از تراوش های نفتی بر روی نمونه ها وجود ندارد. مطالعه مقاطع میکروسکوپی نشان می دهد این زون عمدتاً از سنگ آهک های مارنی -نوع II- با بافت وکستون-پکستونی تشکیل شده که تنها در برخی موارد دارای تخلخل های درون دانه ای و قالبی غیر مرتبط می باشند. علاوه بر فرآیند تراکم، نمونه ها به شدت تحت تأثیر فرآیندهای سیمانی شدن و پر شدن شکستگی های نیز قرار گرفته اند. نتایج آزمایش مغزه های حفاری و داده های پتروفیزیکی نیز تأیید می کند که میزان تخلخل اندازه گیری شده و تراوایی این زون بسیار پایین بوده و لذا فاقد کیفیت مخزنی است. بنابراین، با توجه به خواص مخزنی خوب سنگ آهک ها و دولومیت های زون های یک تا سه و آغشتگی شدید ماسه سنگ های زون چهار سازند آسماری به هیدروکربور، این زون ها پتانسیل بهتری برای مدلسازی مخزن، تکمیل چاه، بهره برداری و اکتشاف در حفاری های آتی میدان خواهند داشت.

کلمات کلیدی