در دوران حیات رسول خدا تبیین و تفسیر معارف شریعت و سامان دادن به امور سیاسی ـاجتماعی، شأن پیامبر بود که خداوند تمام این امور را به لحاظ علم گسترده و خطاناپذیر پیامبروظیفة انحصاری او قرار داده بود، اما پس از رحلت ایشان همواره این پرسش فراروی افراد پژوهشگر قرار می‌گیرد که جانشین پیامبردارای چه شئون حقیقی و حقوقی است؟ هدف این نوشتار کشف و تبیین ریشه اصلی اختلاف علمای عامه و دانشمندان امامیه در فهم مقام امام، دفع شبهات و تناقضات احتمالی برخی آموزه‌های دینی با شئون امام و ترسیم نقشه علمی و عملی برای رسیدن به نقاط مشترک فرق اسلامی و تنها راه رسیدن انسان‌ها به حقیقت امامت بوده که با روش تحلیلی-توصیفی این مطالب را به اثبات می‌رساند: شأن به لحاظ منشأ ظهورخود به شأن حقیقی و حقوقی تقسیم می‌شود؛ امام همانند پیامبر دارای شئون حقیقی و حقوقی است که از آیات و روایات استفاده می‌شود؛ بین شئون حقیقی و حقوقی امام همچون شئون پیامبر رابطه معنادار وجود داشته تکوین و تشریع در آن کاملاً هماهنگ است به‌گونه‌ای که نادیده گرفتن ارتباطی بین شئون حقیقی و حقوقی امام مستلزم نفی تمامی شئون حقوقی امام و انکار اصل امامت خواهد بود، اگرچه بین شئون حقیقی و حقوقی امام رابطه تولیدی از نوع علت تامه با معلول آن وجود ندارد.

کلمات کلیدی