گیاهان دارای ترکیبات فنلی و پتانسیل آنتی اکسیدانی بالا در جلوگیری از بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان نقش بسزایی دارند. رازیانه -Foeniculum vulgare Mill.- یکی از مهم ترین گیاهان دارویی و معطر است که منابع ژرم پلاسم گسترده و تنوع ژنتیکی بالای بین گونه ها بر اهمیت بررسی آن می افزاید. این تحقیق به‌منظور بررسی میزان فنل کل،پتانسیل آنتی اکسیدانی، توان دگرآسیبی و میزان اسانس 3 جمعیت رازیانه در دو مرحله از رشد گیاه -مرحله واکسی و رسیدگی کامل میوه- در استان اردبیل انجام شد. صفات مورد بررسی شامل فنل کل، فعالیت آنتی اکسیدانی، میزان اسانس و توان دگرآسیبی اسانس گیاه بود.آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و مقایسه‌ی میانگین داده-ها‌بااستفادهازآزمونLSDدر سطح احتمال 5 درصد انجام شد.نتایج نشان داد بیشترین میزان فنل کل -34/17 میلی گرم در گرم وزن خشک-، فعالیت آنتی اکسیدانی -96/83 درصد- و میزان اسانس -41/5 میلی لیتر در 100 گرم وزن خشک میوه- میوه رازیانه در مرحله واکسی میوه ها حاصل گردید که جمعیت 2 -گرمی- در این صفات بر دیگر جمعیت ها برتری داشت. میزان نشت الکترولیت برگ گیاه عروسک پشت پرده -علف هرز- تحت تاثیر غلظت های مختلف اسانس رازیانه به عنوان شاخصی برای تعیین توان دگرآسیبی گیاه رازیانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد افزایش غلظت اسانس سبب افزایش نشت الکترولیت برگ علف هرز عروسک پشت پرده می گردد به طوری که در غلظت های 250، 500 و 1000 ppmبیشترین میزان نشت الکترولیت مشاهده گردید. بنابراین جمعیت 2 -گرمی- در مرحله واکسی میوه به عنوان بهترین جمعیت در صفات مورد بررسی و غلظت 250ppmبه عنوان غلظت تاثیرگذار بر فعالیت دگرآسیبی گیاه رازیانه مطرح می باشند.

کلمات کلیدی