اهداف: با توجه به آسیب­­ پذیری­های محیط زیست شهری در کلان­شهر مشهد و تشدید روند تخریب آن در سال­های اخیر، پژوهش حاضر سعی دارد با بهره­ گیری از رویکرد آینده­ نگاری گام طبیعی در چارچوب شاخص­های محیط زیست شهری به تحلیل میزان پایداری زیست­ محیطی در شهر مشهد بپردازد. روش: روش تحقیق به ­کار گرفته شده به لحاظ ماهیت تحلیلی و از نظر نتیجه کاربردی است که در ادامه از مطالعات توصیفی- تحلیلی، اسنادی به همراه پرسش­نامه -50 نمونه- در چارچوب مدل دلفی و ماتریس تحلیل اثرات متقاطع در نرم­ افزار آینده­ نگار میک مک و سناریو ویزارد استفاده شد. یافته­ ها/ نتایج: نتایج نشان داد که با 2 بار تکرار چرخش داده­ای، شاخص پُرشدگی به دست آمده 95.79% است که این امر مبین ضریب بالای تأثیرگذاری متغیرها بر یکدیگر است. همچنین، بر مبنای 5828 ارزش محاسبه ­شده، تعداد 2937 مورد با بالاترین حجم دارای بیشترین میزان اثرگذاری مستقیم بر دیگر شاخص­های پژوهش بوده است. نتیجه ­گیری: با توجه به نحوۀ توزیع متغیرها در صفحة تحلی اثرات و وابستگی­های مستقیم و غیرمستقیم و نیز تبیین نیروهای پیشران کلیدی، باید اشاره کردد که سیستم محیط زیست شهری در کلان­شهر مشهد دچار ناپایداری بسیار شدید است.

کلمات کلیدی