سابقه و هدف: در سال‌های اخیر به دلیل استفاده معمول از داروهای ضدمیکروبی تجاری در درمان بیماری‌های عفونی، مقاومت به یک یا چند آنتی بیوتیک، در حال افزایش است. استفاده ازگیاه مچه به عنوان یک گیاه دارویی، از دیر باز در ایران مرسوم بوده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره مچه بر تعدادی از میکروارگانیسم های عامل عفونت در شرایط برون تنی بود. مواد و روش ها: در این پژوهش تجربی، عصاره گیری از گیاه مچه با روش خیساندن انجام شد. راندمان بازده استخراج عصاره مچه براساس وزن خشک محاسبه گردید. اثر ضد میکروبی عصاره مچه با روش های حداقل غلظت بازدارندگی رشد، حداقل غلظت کشندگی و تعیین هاله عدم رشد میکروبی -دیسک دیفیوژن آگار و چاهک آگار- بر سویه های اشرشیا کلی، سالمونلا تیفی، لیستریا اینوکوا، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس و کاندیدا آلبیکنس بررسی شد. یافته ها: حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی عصاره آبی مچه، برای کاندیدا آلبیکانس -حساس ترین سویه نسبت به عصاره- به ترتیب 64 و 128 میلی گرم بر میلی لیتر بود. حداقل غلظت مهارکنندگی عصاره مچه برای سویه های اشرشیا کلی، سالمونلا تیفی، لیستریا اینوکوا و استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس به ترتیب 256، 256، 128 و 128 میلی گرم بر میلی لیتر بود. حداقل غلظت کشندگی عصاره برای سویه های بیماری زا مذکور به ترتیب 256، 256، 128 و 256 میلی گرم بر میلی لیتر بود. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح معنی داری 5 درصد نشان داد که برای تمام سویه های عامل عفونت با افزایش غلظت عصاره، قطر هاله عدم رشد میکروبی -دیسک دیفیوژن آگار و چاهک آگار-، افزایش یافت. نتایج نشان داد که قطر هاله بازدارنده رشد، در روش چاهک آگار بیشتر از روش دیسک دیفیوژن آگار بود. نتیجه گیری: عصاره گیاه مچه اثر ضد میکروبی بر تمامی سویه های مورد بررسی داشت. حساس ترین و مقاوم ترین سویه نسبت به عصاره مچه به ترتیب کاندیدا آلبیکنس و اشرشیا کلی بود. پیشنهاد می گردد در ادامه پژوهش های بیشتری در شرایط برون تنی و مدل حیوانی انجام گیرد تا بتوان از این گیاه برای درمان بیماری های عفونی بهره برد.

کلمات کلیدی