خلق شرایط محیطی راحت و مطلوب زندگی و تامین امنیت ساکنین بنا از گزند شرایط نامساعد محیطی و جوی از اصول لاینفک معماری و ساختمان به‏شمار می‏رود. طراحی معماری اقلیمی مهم‌ترین و اصولی‏ترین روش برای کاهش هزینه‏ها و پایدار نگه داشتن محیط از دیرباز مورد توجه معماران بوده است. اقلیم هر منطقه بر اساس موقعیت و شرایط جغرافیایی آن به‌وجود می‏آید. دما، مقدار رطوبت هوا، نحوه تابش خورشید، میزان و نوع بارندگی و جهت و شدت وزش بادها بر موضوع اقلیم تاثیرگذار هستند که هر یک از این عوامل، بر اساس شرایط آسایش انسان در زمان‏های مختلف ممکن است مطلوب یا نامطلوب باشد. به کمک طراحی اقلیمی و برقراری هماهنگی بین محیط مصنوع و محیط طبیعی، می‏توان بهترین شرایط آسایش را هماهنگ با محیط فراهم نمود. در واقع طراحی اقلیمی، اصولی علمی و کاربردی هستند که با به‏کار بستن آن‌ها، علاوه بر تامین آسایش کاربران، موجب صرفه‏جویی در مصرف انرژی نیز می‏شود. در این پژوهش پس از معرفی شهرستان تربت‏جام، مشخصات اقلیمی آن با بررسی بازه 10 ساله اطلاعات سالنامه هواشناسی و مطالعه فاکتورهایی مانند دما، باد، رطوبت و ...، شخصیت اقلیمی تربت‏جام مشخص شده و برای همسازی محیط‏های انسان‏ساز با محیط طبیعی در فصل گرم و سرد در این شهر، در سه مقیاس کلان-طراحی شهری-، میانه-تک بنا- و خرد-اجزای بنا- راهکارهای معماری ارائه شده است.

کلمات کلیدی