پایش و تحلیل شرایط خشکسالی از اصلی‌ترین نیازهای مدیریت منابع آب به شمار می‌رود. در این پژوهش شاخص‌های SPIو SPEIجهت ارزیابی خشکسالی منطقه اسفراین-سبزوار مقایسه شدند. از آنجایی که منطقه مطالعاتی مورد نظر فاقد آمار کافی و بلندمدت جهت ارزیابی خشکسالی است، داده‌های بازتحلیلERA-Interim جهت تلفیق باداده‌های دیدبانی مورداستفاده قرارگرفت. برای این منظور با استفاده ازرابط وب،اسکریپت Python، ECMWF WebAPI و نرم‌افزارArcGIS؛ داده‌های اقلیمی بارش ودما برای هر یک از ایستگاه‌ها در دوره آماری 1979 تا 2016 استخراج شد. پس از اصلاح اُریبی داده‌ها بر اساس داده‌های دیدبانی، داده‌های تلفیقی بارش و دما برای دوره آماری مورد نظر بدست آمد که مبنای محاسبه خشکسالی قرار گرفت. در نهایت ارزیابی خشکسالی و برآورد همبستگی شاخص‌های SPI و SPEI سه ایستگاه سرچشمه، قاسم‌آباد و جغتای در مقیاس زمانی 3،6،12،18 و 24 ماهه صورت گرفت. پس از تهیه داده‌های تلفیقی بازتحلیل و دیدبانی، میانگین مربعات خطا و اُریبی به ترتیب از 39/0 و 69/6 به 32/0و24/0 کاهش یافت؛ در نتیجه می‌توان از این داده‌ها جهت ارزیابی خشکسالی در مناطقی که داده‌های دیدبانی در دسترس نیستند و یا پراکنش نامناسبی دارند، استفاده کرد. نتایج ارزیابی خشکسالی نشان داد در مقیاس‌های زمانی کوتاه‌مدت فراوانی دوره‌های خشک و مرطوب زیاد است که با افزایش مقیاس زمانی فراوانی دوره‌های خشک و مرطوب کاهش می‌یابد، اما تداوم آن‌ها افزایش می‌یابد. در ایستگاه‌های مورد مطالعه در اکثر موارد هماهنگی در دوره‌های خشک و مرطوب در هر دو شاخص دیده شد. بر اساس نتایج عرضه شده در خصوص همبستگی بین شاخص‌های خشکسالی SPI و SPEI مشاهده شد که در همه ایستگاه‌های مورد بررسی، بین شاخص‌های خشکسالی مورد استفاده همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد که این همبستگی در مناطق مرطوب‌تر بالاتر است. در نتیجه می‌توان از شاخص SPI در مناطق فاقد داده دما و با دقت شاخص SPEI استفاده کرد.

کلمات کلیدی