چکیده منطقه تکاب در کمربند کوهزایی زاگرس قرار دارد. بر اساس این مطالعات، قدیمیترین واحد سنگی که در هسته طاقدیس ایمان خان برونزد دارد، شیستهای پرکامبرین واحد ایمان خان است که به گونه دگرشیب در زیر سنگ آهک چالداغ قرار دارد. نهشته های تراورتن خاکستری روشن تا سفید در شمال تکاب تا شاهین دژ گسترده اند و بر اساس شواهد امروزی به نظر می رسد حاصل فعالیت چشمه های آب گرم می باشد. کانی سازی در بخش زرشوران در بخش بالایی سنگ آهک چالداغ و واحد شیل سیاه و در امتدادی حدود یک کیلومتر تقریباً همشیب با واحد دربرگیرنده قرار دارد. تعداد 11 نمونه آب جهت تعیین منشا آلایندگی جیوه از مناطق مختلف معدن طلای زرشوران برداشت شد. نتایج آنالیزها نشاندهنده غلظت بیش از حد مجاز جیوه در آب سطحی اطراف منطقه معدنی زرشوران دارد. رودخانه ها و پسماند معدن طلای زرشوران نقش اصلی در بر همکنش ها، حمل و تبدیل گونه های جیوه در آب رودخانه های اطراف معدن طلای زرشوران دارد. این مطالعه نشان داد که عمده ترین فرآیندهای کمپلکسی که تحرک و جابجایی جیوه را کنترل می کنند، مرتبط با سنگ منشا، نوع رسوبات، پدیده های جذب- واجذب، تبدیلات ژئوشیمیایی، انحلال فازهای جامد، تشکیل کمپلکس با مواد آلی، فرآیند انتشار و بر همکنش های اکسایش- کاهش می باشند. این مطالعه نشان داد عمده مقدار جیوه موجود آبهای سطحی حاصل فرآیند حمل و انتشار حاصل از کانیهای منشا جیوه همچون رآلگار، ارپیمنت و سینابر موجود در سنگهای دربرگیرنده و کانسار می باشد.

کلمات کلیدی