بیماری سوختگی غلاف برگ برنج )شیت بلایت( ناشی از قارچ Rhizoctonia solani AG1- IA مهمترین بیماری برنج روی ارقام پرمحصول در اکثر مناطق کشت برنج دنیا از جمله شمال ایران می باشد . تحقیق حاضر به منظور شناسایی موثرترین جدایه های آنتاگونیست و القاء کننده مقاومت به منظور کنترل زیستی بیماری انجام شد. قسمتهای مختلفی از گیاه )ریشه، برگ، ساقه، غلاف و بذر( و همچنین سختینه قارچ جمع آوری و پس از جدا و خالص سازی، 293 جدایه Pseudomonas و 55 جدایه Bacillus ، شناسایی شدند. آزمون آنتی بیوزیس )کشت متقابل( به منظور غربالگری اولیه جدایه ها انجام شد و 61 جدایه Pseudomonas spp. بر اساس آزمون تولید آنتیبیوتیک، مواد فرار، عصاره ضد قارچی در چهار گروه آنتاگونیست قوی، متوسط و ضعیف قرار گرفتند. 10 جدایه Bacillus spp. نیز بر اساس آزمون کشت متقابل انتخاب و در آزمون مزرعه ای مورد استفاده قرار گرفتند. آزمون های فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و آنزیمی برای جدایههای Pseudomonas انجام و گونه های Pseudomonas protegens ، P. aeruginosa و Pseudomonas mosselii شناسایی شدند. توان آنتاگونیستی و القاء کنندگی جدایه ها در کنترل بیماری سوختگی غلاف برگ در مرحله آبستنی (Booting) در گلخانه و مزرعه مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت جدایه های Pseudomonas با شماره های 275 ( P.protegens ،) 3 ( P. mosselii ،) 128 ، 240 ، 287 ( P.aeruginosa ( به عنوان جدایه هایی با توان آنتاگونیستی بالا و جدایه 243 به عنوان القاء کننده مقاومت، در شرایط گلخانه، بیماری را به میزان 20 تا 26 / 54 درصد در مقایسه با شاهد کنترل نمودند. جدایه های 292 ، 3 ، 194 و 45 از جنس Pseudomonas spp. و جدایه های 1 و 61 با توان آنتاگونیستی بالا از جنس Bacillus spp. در شرایط مزرعه و در مرحله آبستنی، بیماری را به ترتیب به میزان 45 / 32 تا 40 / 39 درصد و 08 / 32 تا 87 / 40 درصد در مقایسه با شاهد کنترل نمودند. کنترل بیماری توسط قارچکش پروپیکونازول )تیلت( در شرایط مزرعه 57 / 69 درصد و در شرایط گلخانه 34 / 76 درصد بود.

کلمات کلیدی