اگرچه وجود فرهنگستان زبان و ادب فارسی به‌عنوان یکی از مهمترین ارکان پاسداری از این زبان، در مجموع گامی مثبت، مفید و مؤثر در جهت تصفیه این زبان از واژه‌های بیگانه ارزیابی می‌شود، برخی بر این باور هستند که فرهنگستان نتوانسته است در انجام این وظیفۀ خطیر توفیق چندانی حاصل کند، زیرا افراد، در اغلب موارد، از پذیرش و به کار بردن واژه‌های مصوب سر باز می‌زنند. بر این اساس، پژوهش حاضر بر آن است تا در پرتوِ الگوی هَیجامَد (هیجان + بسامد حواس)، به مقایسۀ وزن فرهنگی واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی با واژه‌های متناظر بیگانه بپردازد تا از رهگذر آن، در ضمن تأیید یا رد این باور، دلایل پذیرش یا عدم پذیرش واژه‌های مصوب نیز به‌طور دقیق واکاوی و شناسایی شود. برای نیل به هدف موردنظر، از میان واژه‌های عمومی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تعداد 6 واژه به همراه واژه‌های بیگانۀ متناظر آنها انتخاب شد و به‌صورت کمّی و کیفی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از ارزیابی کمّی و کیفی واژه‌های منتخب نشان داد که فرهنگستان زبان و ادب فارسی توانسته است در مسیر جا انداختن واژه‌های مصوب، تاحدی گام‌های بلندی به سمت موفقیت بردارد. در واقع فرهنگستان در روند برابریابی برای واژه‌های بیگانه، دوگانه‌های زبانی‌ای ایجاد کرده است که قابلیت جایگزینی واژه‌های بیگانه را دارند و پیش‌بینی می‌شود در آیند های نه‌چندان دور، این واژه‌ها بتوانند واژه‌های بیگانه را از گردونۀ رقابت خارج کنند.

کلمات کلیدی