با توجه به افزایش روزافزون جمعیت و به دنبال آن افزایش مصرف سوخت در صنایع تولیدی و سیستم‌های حمل‌ونقل، جهان امروز با دو چالش کمبود سوخت و انتشار آلاینده‌های زیست محیطی ناشی از مصرف سوخت مواجه است. از این‌رو اتخاذ راهکارهایی که می‌تواند مصرف سوخت را در این سازمان‌ها کاهش ‌دهد؛ غیر قابل اجتناب است در این مقاله یک مدل ریاضی جدید برای ترکیب دو مسئله زمان‌بندی و مسیریابی در یک زنجیره تأمین دو سطحی ارائه شده است. وسائل نقلیه در سیستم توزیع این زنجیره تأمین به صورت چند سفری مد‌‌ل‌سازی شده‌اند؛ به عبارتی دیگر هر وسیله نقلیه در یک دوره برنامه‌ریزی می‌تواند چندین بار مورد استفاده قرار بگیرد، مدل ارائه شده اثر سرعت و بار و مشخصات فنی وسیله نقلیه بر میزان مصرف سوخت را نیز در نظر می‌گیرد. هدف مسئله، تعیین توالی بهینه تولید، مسیریابی و تعیین سرعت انتقال در هر مسیر توزیع توسط وسائل نقلیه به منظور کمینه کردن هزینه‌های مصرف سوخت و هزینه‌های دیرکرد و زودکرد می‌باشد. در پایان با توجه به نمونه مسائل طراحی شده برای این مدل، با مقایسه‌ی نتایج حاصل از حل دقیق و ابتکاری مدل به ارزیابی کارایی این الگوریتم ابتکاری پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد توالی تولید، نحوه توزیع سفارش مشتریان و سرعت وسیله نقلیه می‌تواند تاثیر زیادی در میزان مصرف سوخت داشته باشد. در انتها نتایج حاصل از تحلیل مثالهای عددی و بینش‌های مدیریتی آمده است.

کلمات کلیدی