افزایش تقاضای مسکن از سوی جمعیت روبه‌رشد شهرهای بزرگ و محدودیت گسترش افقی شهرها، سبب شده است که احداث ساختمان های بلندمرتبه، راه‌حل مناسبی برای رفع مشکل مسکن در شهرهای بزرگ مطرح شود. مسائل طراحی سازه‌ای، مصالح بکاررفته، جنس زمین بستر و عوامل طبیعی همچون زلزله از عوامل تعیین کننده ضرورت رفتارسنجی ساختمان های بلندمرتبه می‌باشد که از جمله وظایف مهندسین عمران بشمار می‌رود. مقایسه اندازه‌گیری های کمّی انجام گرفته از قسمت های مختلف ساختمان در اپک‌های زمانی مختلف، یک راهکار عملی برای این منظور است. در این راستا می‌توان به تکنیک‌های: 1) نقشه‌برداری کلاسیک با دوربین‌های توتال استیشن، 2) سنسورهای فشارسنج نوری، 3) سیستم ماهواره‌ای تعیین موقعیت جهانی (GNSS)، 4) لیزر اسکنر زمینی، 5) تداخل‌سنجی رادار زمینی و 6) فتوگرامتری برد کوتاه اشاره کرد. با لحاظ تناسب فاکتورهای دقت، هزینه، زمان و سهولت، تکنیک فتوگرامتری بردکوتاه از سایر رقبا پیشی گرفته است. در این روش با دوربین‌های رقومی غیرمتریک که در ایستگاه‌های مناسب مستقر می‌شود، تصاویر خاصی از سطوح مختلف ساختمان اخذ شده و سپس با بهره‌گیری از اصول و روابط حاکم بر فتوگرامتری، به مختصات سه‌بعدی دقیق نقاط تبدیل می‌شود. در مقاله حاضر ضمن معرفی و بررسی نقاط قوت و ضعف تکنیک‌های نامبرده، اصول و مبانی تکنیک فتوگرامتری بردکوتاه در رفتارسنجی ساختمان‌های بلندمرتبه تبیین خواهد شد. با توجه به اینکه ساختمان های بلندمرتبه احداث شده در ایران، عمدتا در شهرهای زلزله خیز واقع هستند، رفتارسنجی مداوم این ساختمان‌ها از ضرورت بسیار بالایی برخوردار بوده و امید است از تجربیات کشورهای پیش‌رو در این زمینه استفاده شود. انتظار می‌رود، با درک اهمیت موضوع، دستورالعمل‌های صریح و دقیقی برای تعیین و اندازه‌گیری تغییر شکل‌ها و جابجایی های ساختمان‌های بلندمرتبه با استفاده از تکنیک‌ فتوگرامتری بردکوتاه تدوین و حسن اجرای آن توسط دستگاه‌های نظارتی تضمین گردد تا بدین طریق، ضمن افزایش کارآیی ساختمان‌های‌ بلندمرتبه و حفظ امنیت جانی ساکنین آنها، از هدر رفت منابع مالی کشور نیز جلوگیری شود.

کلمات کلیدی