جغرافیای اجتماعی شهری, دوره (5), شماره (2), سال (2018-9) , صفحات (69-85)

عنوان : ( تحلیل فضایی شاخص های اجتماعی تاب آوری شهری در مناطق چهارگانۀ شهر کرمان )

نویسندگان: محسن کمانداری , محمد اجزاء شکوهی , محمدرحیم رهنماء ,
فایل: Full Text

استناددهی: BibTeX | EndNote

چکیده

تبیین موضوع: «الگوی شهر تاب­ آور» به عنوان راهکاری جدید به منظور کاهش هرچه بیشتر آسیب­ پذیری شهری در محافل علمی مطرح شده است. از این رو هدف پژوهش حاضر ارزیابی شاخص ­های تاب­ آوری اجتماعی در مناطق چهارگانۀ شهر کرمان است. روش: روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نوع هدف در زمره تحقیقات کاربردی جای می­گیرد. با توجه به موضوع تحقیق و منطقه مورد مطالعه روش گردآوری داده ­ها زمینه ­یابی (تحقیق پیمایشی) انتخاب شده، روش نمونه­ گیری تصادفی منظم و جمع­آوری داده­ها با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است. جامعۀ آماری شامل شهروندان شهر کرمان و حجم نمونه اقتباس شده از فرمول کوکران 428 است. تجزیه تحلیل داده­ ها با استفاده از تکنیک ویکور و به کمک نرم افزار SPSS انجام شد. یافته‎ها: مناطق چهارگانۀ شهر کرمان از نظر شاخص­ های اجتماعی تاب ­آوری شهری در وضعیت متفاوتی قرار دارند به­ طوری که منطقۀ دو شهر با مقدار Q برابر با صفر در مجموع شاخص ­های مورد ارزیابی از وضعیت مطلوب تری نسبت به سایر مناطق قراردارد. سپس منطقۀ سه شهر با مقدار Q برابر با 0.370 در رتبۀ دوم و بعد از آن منطقۀ یک شهر با مقدار Q برابر با 0.852 در رتبۀ سوم قرار گرفته است. در آخر منطقۀ چهار شهر با توجه به شاخص ­های تاب­آوری اجتماعی با مقدار Q برابر با 1 در رتبۀ چهارم و در وضعیت نامطلوبی نسبت به سایر مناطق شهر قرار دارد. یافته­ های حاصل از میانگین بیانگر این مهم است که در مجموع در شهر کرمان، شاخص آگاهی با میانگین 2.6 از وضعیت بهتری نسبت به سایر شاخص ­ها برخوردار است؛ سپس شاخص دانش، مهارت و سرمایۀ اجتماعی با مجموع میانگین (2.4)، (2.3)، (2.1) در رتبه ­های بعدی و در آخر شاخص نگرش با مجموع میانگین 1.8 در رتبۀ پنجم نسبت سایر شاخص ­ها قرار گرفته است. نتایج: شاخص ­های تاب آوری اجتماعی در مناطق شهر کرمان در حد مناسبی نبوده و بیش از نیمی از مناطق شهر کرمان در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله با توجه به شاخص ­های تاب آوری اجتماعی از تاب آوری لازم برخوردار نسیتند.

کلمات کلیدی

تحلیل فضایی؛ شهر تاب آور؛ شاخص های اجتماعی؛ شهر کرمان