پژوهش حاضر می‎کوشد بر پایة نظریۀ کثرت‌گرایی در فهمِ متن پل ریکور ثابت نماید که در متون فارسی و عربی، در کنار نظریۀ «قصدی گرایی انحصاری» که امروزه موردپذیرش جمهور مفسّران است، برای متن می‌توان معانی متعدّد صحیحی در نظر گرفت که فراتر از قصد نویسنده هستند. بر اساس چنین رویکردی، اخص بودن معانی مقصود از معانی احتمالیِ متن نیز با استفاده از ضوابط تأیید تفسیر نظیر «تبیین»، «مشروعیّت»، «مطابقت»، «تناسب» و «سازگاری» امکان‌پذیر می‎گردد. ازاین‌رو، با به‌کارگیری ضوابط تأیید تفسیر می‌توان تفاسیر متعدّد عرضی (تفاسیری متفاوت نه متناقض) از متون داشت و در سایۀ آن از نسبیّت، هرج و مرج و اجتهاد به رأی محفوظ ماند؛ بنابراین، مقالۀ حاضر که به شیوۀ توصیفی-تحلیلی همراه با گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه‌ای انجام‌گرفته است به این نتیجه می‎رسد که نظریۀ کثرت‌گرایی در فهمِ متنِ پل ریکور با عنایت هم‌زمان به ظرفیّت‌های متنی و ظرفیّت‌های ذهنی مفسّران، راه را به‌منظور رسیدن به فرضیۀ «قصدی گرایی شمولی و ذهنی‌گرایی معتدل» که در پی نفی توأمان دو نظریة «قصدی گرایی انحصاری» و «ذهنی‎گرایی افراطی» است و در باب تفسیر متون نظری میانه را برمی‎تابد هموارساخته است.

کلمات کلیدی