فراوانی وقوع فرین های اقلیمی در دهه های اخیر یکی از نمودهای تغییر اقلیم در جهان معرفی شد. رفتار مکانی و زمانی یکی از اینفرین ها(اموج گرمایی)در ایران چگونه است؟ این هدف، با تعیین امواج گرمایی (موج گرما= صدک 95 دمای حداکثر روزانه و تداوم 3- روز و بیشتر در ماه)با استفاده از داده های دمای حداکثر روزانه در 49 ایستگاه سینوپتیک ایران برای دوره نرمال اقلیمی( 1980تعیین گردید. نواحی همگن موج گرما در سه مقیاس فصلی، دوره ای و (CL) و خوشه بندی (PCA) 2010 )، با روش تحلیل مولفه اصلیسالانه بر مبنای موج گرما در ماه( 12 ماه) مشخص شدند. نتایج حاکی است، الگوی مکانی امواج گرمایی ایران، نواحی همگن در طی سال است، و انسجام و همگنی مکانی نواحی مذکور در دوره سرد سال بیشتر از دوره گرم م یباشد. ناحیه کوهستانی و کوهپای های با متوسط ارتفاع بیش از 1000 متر از سطح دریا در راستای رشته کو ه البرز و زاگرس، بی شترین فراوانی وقوع موج گرما در مقیاس های زمانی مطالعه را داراست، و نواحی ساحلی (اعم از شمال و جنوب ایران) با متوسط ارتفاع کمتر از 500 متر، کمترین موج گرما را تجربه م یکنند. بین امواج گرمایی ایران و بیشینه های دمایی تفاوت وجود دارد، چرا که در سه دهه گذشته، دهه 2000 بیشترین وقوع امواج گرمایی در همه نواحی ایران، و برعکس دهه 90 (گرمترین دهه ایران و جهان)، کمترین وقوع امواج گرمایی در نقاط مختلف ایران حادث شد. همچنین امواج گرمایی در فصول انتقال از سرد به گرم(زمستان به بهار) همگن تر و با رخداد بیشتر نسبت به گذر از گرم به سرد(تابستان به پاییز) می باشند. طبعتاً با شرایط اقلیمی و محیطی ایران از یک طرف و برآورد هیئت بین الدول تغییر اقلیم در ارتباط با افزایش این رخداد در عرض های مشابه ایران، برنامه ریزی دقیق تر برای کاهش پیامد مفید است.

کلمات کلیدی