اقتصاد کشاورزی و توسعه, دوره (27), شماره (106), سال (2019-9) , صفحات (1-29)

عنوان : ( نقش تشکیل بازار آب در میزان استفاده از منابع آبی در بخش کشاورزی )

نویسندگان: لیلی ابوالحسنی , ناصر شاه نوشی فروشانی , علی رهنما , الهه اعظم رحمتی , فاطمه حیران ,
فایل: Full Text

استناددهی: BibTeX | EndNote

چکیده

ر حال حاضر حجم متوسط باران سالانه محدوده دشت مشهد (با میانگین بارندگی 273 میلی‌متر) معادل 4/2705 میلیون متر مکعب می‌باشد و براساس اطلاعات موجود تغییرات سطح آب زیرزمینی و ضریب ذخیره، تغییرات حجم ذخیره آبخوان‌‎های آبرفتی دشت مشهد در دوره 30 ساله، حدود 3000 میلیون مترمکعب بوده که باعث شده است امروزه دشت مشهد به عنوان یک دشت ممنوعه بحرانی معرفی شود؛ لذا بازار آب به عنوان ابزار اقتصادی، نقش قابل توجهی در تخصیص بهینه منابع آب بخش کشاورزی و همچنین آثار چشمگیری در تعیین الگوی کشت و بهبود سطح رفاه کشاورزان دارد. با این رویکرد، در مطالعه حاضر نقش تشکیل بازار آب در میزان استفاده از منابع آبی در دشت مشهد (شهرستان­های مشهد، چناران، طرقبه- شاندیز) بررسی شد. برای رسیدن به این منظور، از مدل برنامه­ریزی ریاضی مثبت (PMP) و توابع تولید منطقه­ای محصولات کشاورزی (SWAP) استفاده شد. داده­های مورد نیاز از طریق مراجعه به سازمان­های ذ‍‌ی‌ربط و تکمیل 350 پرسش‌نامه به صورت تصادفی در بین بهره­برداران زراعی منطقه مورد بررسی با استفاده از روش نمونه­گیری مورگان و کرجسی جمع­آوری گردید. نتایج تحقیق نشان داد که با تشکیل بازار آب در منطقه، الگوی کشت به سمت محصولات با سوددهی بالاتر سوق پیدا می­کند. همچنین در استفاده از آب صرفه جویی قابل ملاحظه­ای در منطقه شکل می­گیرد به نحوی که پس از تشکیل بازار آب در شهرستان­های مشهد، چناران و طرقبه – شاندیز میزان مصرف آب به ترتیب با کاهش 37، 85/23 و 09/29 درصدی مواجه می­شود که نشان دهنده مفید بودن تشکیل بازار آب در راستای کاهش استفاده از منابع آبی در منطقه است. در انتها با توجه به یافته‌های پژوهش می­توان گفت که در صورت وجود یک سیستم حقوق مالکیت خصوصی با قابلیت انتقال منابع آبی، ایجاد و توسعه بازار آب سبب افزایش ضریب اطمینان دسترسی به آب و کاهش ریسک کشاورزان می­شود و به نحو مطلوبی مدیریت و تخصیص بهینه آب را منعکس می‌کند.

کلمات کلیدی

, بازار آب, برنامه‌ریزی ریاضی مثبت, مدل SWAP, دشت مشهد,
برای دانلود از شناسه و رمز عبور پرتال پویا استفاده کنید.

@article{paperid:1076593,
author = {ابوالحسنی, لیلی and شاه نوشی فروشانی, ناصر and علی رهنما and اعظم رحمتی, الهه and فاطمه حیران},
title = {نقش تشکیل بازار آب در میزان استفاده از منابع آبی در بخش کشاورزی},
journal = {اقتصاد کشاورزی و توسعه},
year = {2019},
volume = {27},
number = {106},
month = {September},
issn = {1022-4211},
pages = {1--29},
numpages = {28},
keywords = {بازار آب، برنامه‌ریزی ریاضی مثبت، مدل SWAP، دشت مشهد،},
}

[Download]

%0 Journal Article
%T نقش تشکیل بازار آب در میزان استفاده از منابع آبی در بخش کشاورزی
%A ابوالحسنی, لیلی
%A شاه نوشی فروشانی, ناصر
%A علی رهنما
%A اعظم رحمتی, الهه
%A فاطمه حیران
%J اقتصاد کشاورزی و توسعه
%@ 1022-4211
%D 2019

[Download]