انار یک محصول مهم به لحاظ ارزش غذایی و صادراتی بوده و از محبوبیت ویژه ای در ایران برخوردار می باشد. نماتدهای ریشه گرهیMeloidogyne spp. یکی از بیماری های جدی انار بوده که با ایجاد گال روی ریشه موجب اختلال در عملکرد جذب و انتقال آب و مواد غذایی در گیاه شده و در نهایت رشد دانه انار و عملکرد آن کاهش می یابد. به منظور بررسی وضعیت و پراکنش آلودگی باغ های انار به گونه هایMeloidogyne ، طی سال های 94 و 95، تعداد 115 نمونه خاک و ریشه درختان از مناطق عمده تحت کشت انار از شهرستان های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی جمع آوری گردید. بیشترین میزان سطح کشت انار در شهرستان های تربت حیدریه، بردسکن، کاشمر، خلیل آباد، سبزوار و فردوس می باشد. نمونه های خاک و ریشه از نظر وجود لارو سن دوم و ماده بالغ کاملا مورد بررسی قرار گرفت و نمونه های آلوده برای تست بیماریزایی تحت کشت گوجه فرنگی رقم حساس قرارداده شد. آلودگی انار به نماتد ریشه گرهی بر خلاف تصور تقریبا در اغلب شهرستان ها مشاهده شد اما شدت آلودگی بسیار متغیر می باشد. با توجه به مشخصات ریخت شناسی و ریخت سنجی لاروهای سن دوم ، ماده های بالغ و شبکه کوتیکولی انتهای بدن ماده ها، و استفاده از روش های مولکولی با آغاز گر عمومی ( D2D3) و اختصاصیSCAR ، چند گونه از جنس Meloidogyne جداسازی گردید. گونه M. incognita با آغاز گر اختصاصی ( Inc-14 ) محدوده باند bp399 و گونه M. javanica با آغازگر اختصاصی(Jav ) محدوده باند bp670 و گونه M.arenaria با آغازگر اختصاصی( ar) محدوده باند bp420 را نشان دادند. گونه های دیگر در حال بررسی و خوانش می باشد که در گزارش های بعدی اطلاع رسانی خواهد شد. در میان گونه های مورد بررسی ، گونه M. incognita بیشترین پراکنش را در باغات انار استان های مذکور دارا می باشد و بیشترین درصد آلودگی باغات به نماتد ریشه گرهی در شهرستان بردسکن مشاهده شد.

کلمات کلیدی