در این مقاله، اثر صمغ‌های کربوکسی متیل سلولز، صمغ کنجاک و صمغ دانه مرو و مخلوط آن‌ها بر خصوصیات رئولوژیکی دینامیک ماست فوری شتر مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس این خصوصیات با استفاده از مدل‌های به‌دست آمده از طرح مخلوط با استفاده از الگوریتم کرم شب تاب بهینه گردید. نتایج آزمون تنش متغیر برای نمونه‌های مختلف نشان داد که مدول الاستیکG’ بیش‌تر از مدول ویسکوز G” بود که مبین رفتار جامد گونه نمونه‌ها بود. نتایج اثر سینرژیستی این سه صمغ به‌ویژه اثر سینرژیستی صمغ دانه مرو و کربوکسی متیل سلولز بر روی کرنش بحرانی و تنش تسلیم تیمار‌های فرمولاسیون ماست فوری شتر را نشان داد. صمغ دانه مرو نیز بیش‌ترین تاثیر را برروی افزایش k’، k” و k* داشت که البته ترکیب با کربوکسی متیل سلولز و صمغ کنجاک نیز می‌توانست این تاثیر را بهبود دهد. از طرفی کلیه اثرات خطی و متقابل صمغ‌های مختلف بر روی n’، n” و n* معنی دار نبود که نشان‌دهنده تاثیر یکسان صمغ‌ها برروی این پارامترها بود. نتایج بهینه درصد صمغ‌های مختلف برای دستیابی به حداکثر مدول الاستیک در ناحیه خطی G΄LVE، کرنش بحرانیγc، تنش تسلیم τy، n′، k′، n″، n*، k* و حداقل مدول افت در ناحیه خطی G˝LVE استفاده از الگوریتم کرم شب تاب در فضای مولفه‌های اصلی نشان داد که مقادیر بهینه به‌دست آمده از صمغ‌های کنجاک و دانه مرو در مجاورت هم قرار گرفته و واریانس بیش‌تری از داده‌های مربوط به پارامترهای رئولوژیکی را به خود اختصاص داده‌اند که نشان‌دهنده تشابه اثر این دو صمغ و نقش موثرتر آن‌ها به‌ویژه صمغ دانه مرو به‌عنوان صمغ بومی ایران بر روی پارامتر‌های مزبور نسبت به کربوکسی متیل سلولز می‌باشد

کلمات کلیدی