ایالتی تاریخی در قلمرو ایران که در سده 13و 19 /14و 20م، بیشتر آن به کشور نوظهور افغانستان و قسمتی به هندوستان )بعداً پاکستان( واگذار شده است. بخش باقی مانده در خاک ایران امروزه نیمه شمالی استان سیستان و بلوچستان را تشکیل میدهد و قسمت واقع در کشور افغانستان، ولایات نیمروز، هلمند، زابلستان و بخشی از ولایات قندهار و فراه و در کشور پاکستان، نواحی مرزی ایالت بلوچستان با افغانستان را شامل میشود. نام این منطقه در طول تاریخ مکرر تغییر یافته است. ظاهراً کهنترین نام آنجا، هَئِتومَنت )سرزمین رود هیرمند( مذکور در اوستا است )باسورث ،1994 ،1ص 30؛ موسوی حاجی و مهرآفرین، ص .(23-22 ،7اما در الواح و کت یبههای باقی مانده از اکدی ها )حک. حدود 2154 -2334پیش از میلاد( و عیلامیها )حک. حدود -2700 539پیش از میلاد( به ترتیب با عنوان زرنگا و سیرانکا و در کتیبه داریوش هخامنشی در بیستون زرکا/زرنکا خوانده شده است )پیرنیا، ج ،2ص 1656 ،1571؛ باسورث، ،1994ص .(31-30این نام نیز همچون هئتومنت اشاره به بافت جغرافیایی آنجا داشت چه آنکه واژه زرنکا/ زرنک مأخوذ از کلمه زرایه ) (zrayahپهلوی به معنی دریا است و اشاره به دریاچه زره )= هامون( دارد.....

کلمات کلیدی