در جستار پیش رو راهبردهایی بررسی شده است که در برخی گونه های زبانی ایرانی برای بیان مالکیت به کار می رود. ابتدا نوع راهبرد ملکی هر گونه با توجّه به دسته بندی کرافت (2003) مشخّص شده، و سپس ویژگی-هایی که کرافت (1990) برای تحلیل ساخت ملکی تعیین کرده و متغیّرهایی همچون ترتیب مالک و ملک، مقولۀ مالک ازنظر اسم یا ضمیربودن، اهمّیّت جانداری در چگونگی بیان رابطۀ مالکیت و وجود یا عدم وجود تمایز رابطۀ تعلّقی و غیرتعلّقی در هرگونه بررسی شده است. بر اساس یافته های پژوهش حاضر، در گونه های بررسی شده، غالباً از یکی از سه راهبرد حالت نمایی، مجاورت و پیونده برای بیان مالکیت استفاده می شود، امّا در برخی موارد از دو راهبرد یادشده برای بیان مالکیت در قالب یک گروه نحوی استفاده می شود. پیشینۀ راهبرد حالت نمایی به ایرانی باستان و پیشینۀ دو راهبرد مجاورت و پیونده به ایرانی میانۀ غربی می رسد. ازنظر ویژگی های مورد نظر کرافت، جز در برخی گونه ها که از مالک‌ های واژه بستی استفاده می شود، مالک و ملک بدون ادغام در مجاورت هم قرار می گیرند، تکواژ اضافه در گونه هایی که آن را دارند همواره به صورت وندی (یا واژه بستی) پس از سازۀ اوّل و به ندرت پس از سازۀ دوم قرار می گیرد.

کلمات کلیدی