حج، از مهم‌ترین اعمال عبادی است که بر هر مکلفِ دارای شرایط واجب شده و دلیل وجوبش، آیات و احادیث می­باشد (آل عمران: 97). یکی از مهم‌ترین اعمال فریضة حج، طواف است؛ از آنجا که حضور بانوان معذور در مسجد ممنوع و حرام است و مکان انجام طواف، مسجدالحرام و شرط انجام دادنش طهارت می‌باشد؛ پس بانوی معذور باید طواف را تا پاک شدن به تأخیر اندازد. حال که زمانِ انجام مناسک حج تمتع؛ (مانند وقوف در عرفات و منا)، ایام خاصی است، اگر بانویی پس از مُحرم شدن برای عمرة تمتع و پیش از انجام دادن طواف یا در حین آن، دچار عذر شرعی شود و تا آخرین فرصت جهت محرم شدن برای حج تمتع پاک نشود، تکلیف او چیست؟ می‌تواند اعمال حج تمتع را در همان سال انجام دهد یا باید حج تمتع را در سال­های بعد به­جا آورد؟ و به­طور کلی وظیفة بانوی معذور برای انجام دادن طواف در حج چیست؟ در واقع نظر مراجع عظام در این باره متفاوت است؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد علما بر این مسأله که: «وظیفة طواف‌کننده، هنگام مواجهه با عذر شرعی، ترک سریع مسجدالحرام است»، اجماع دارند؛ ولی در این مورد که پس از آن، طواف کننده باید به چه شیوه‌ای عمل کند، نظرات مختلف داده­اند. در این پژوهش برآنیم که نظر مراجع عظام دربارة «شرایط طواف ویژة بانوان دارای عذر شرعی» را بررسی کنیم.

کلمات کلیدی