هدف از این مطالعه بررسی تأثیر عوامل زمینزاد و انسانزاد بر توزیع عناصر سنگین سرب، کادمیم و نیکل در خاکهای تشکیل شده بر روی رسوبات منشأ گرفته از سنگهای فوقبازی جنوب سبزوار بود. بدین منظور، تعداد 9 نمونه از عمق صفر تا 10 سانتیمتری خاک برداشت شد. غلظت عناصر در عصارهی تیزاب سلطانی به وسیله دستگاه جذب اتمی اندازهگیری شد. دامنه غلظت سرب 7/7 تا 3/50 و کادمیم 60/1 تا 88/1 میلی گرم بر کیلوگرم بود. غلظت زیاد سرب احتماالً به دلیل مجاورت جاده و مراکز صنعتی است. همچنین ممکن است منشأ آلودگی کادمیم، مصرف کودهای فسفره در زمینهای کشاورزی باشد. میزان نیکل به دلیل نوع مواد مادری فوقبازی، زیاد بود و دامنه غلظت آن از 8/171 تا 2/286 میلیگرم بر کیلوگرم متغیر بود. همبستگی مثبت و معنیدار بین ذرات رس و غلظت کادمیم، نشان دهنده جذب و تجمع این عنصر در بخش رس است؛ در حالیکه همبستگی مثبت بین شن و غلظت نیکل، نشان دهنده تجمع این عنصر در بخش شن است که از هوادیدگی سنگهای فوق بازی بود. به طور کلی، غلظت عناصر مورد مطالعه بیشتر از متوسط غلظت این عناصر برای اراضی کشاورزی بود.

کلمات کلیدی