هدف: هدف بررسی وضعیت کمی پایاننامهها و رسالههای حوزه علوم انسانی با رویکرد اسلامی در دانشگاه فردوسی مشهد به منظور تعیین نقش این دانشگاه در تولید علم اسلامی بود. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش در حوزه علمسنجی قرار میگیرد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه پایاننامهها و رسالههای حوزه علوم انسانی با رویکرد اسلامی در چهار حوزه تحصیلی یاد شده و در دوره مذکور بود. در این پژوهش نمونهگیری انجام نشد و کل پایاننامهها و رسالههای با رویکرد اسلامی چهار دانشکده جامعه هدف در دانشگاه بررسی شد. یافتهها: در بازه زمانی پژوهش 1201 عنوان پایاننامه و رساله با رویکرد اسلامی در دانشگاه فردوسی مشهد به ثبت رسیده بود که از این تعداد، رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی با 341 عنوان بیشترین و رشته زبان و ادبیات انگلیسی و زبان و ادبیات فرانسه هر یک با 5 عنوان کمترین فراوانی را داشتند. در میان حوزههای تحصیلی، دانشکده الهیات بیشترین و دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی نیز کمترین سهم را در تولید پایاننامهها و رسالههایی اسلامی داشتند. 1072 عنوان از پایان‌نامه‌ها مربوط به کارشناسی ارشد و 129 عنوان نیز مربوط به دکتری بود. موضوع قرآن، حقوق جزا (فقه) و تفاسیر به عنوان موضوعهای برتر شناخته شدند. همچنین متوسط رشد سالانه تولید پایاننامهها و رسالههای حوزه علوم انسانی با رویکرد اسلامی برابر با 35/44 درصد بود که با توجه به میزان رشد سالانه 83/32 درصدی کل پایاننامهها و رسالههای حوزه علوم انسانی در طی سالهای مورد پژوهش، از رشد زیادی برخوردار بود. از 210 عنوان مقاله علمی مستخرج از آن‌ها، 133 عنوان سهم مقطع کارشناسی ارشد و 77 عنوان مربوط به مقطع دکتری بود. نقشه علمی پایاننامهها و رسالههای اسلامی شناسایی شده با استفاده از نرمافزار Vosviewer ترسیم و تحلیل شد. نتایج نشان داد که این نقشه بر اساس تحلیل همواژگانی از 7 خوشه موضوعی تشکیل شده بود. نوع شبکه همواژگانی نیز پیوسته بود. بر اساس خوشهبندی سلسلهمراتبی نیز 23 خوشه موضوعی شناسایی شد که قرآن به عنوان رانت شناسایی و 22 خوشه دیگر در بطن آن قرار داشتند.

کلمات کلیدی