نشان موسوم به چلیپای شکسته و گردونۀ مهر، از نقشمایههای اصیل و دیرینۀ هنر ایران است. این نشان را ازآنرو گردونۀ مهر مینامند که به آیین مهرپرستی تعلّق دارد و در متون مقدّس نیز مهر سوار بر گردونهای وصف شده است. صلیب یا چلیپای شکسته با قدمتی نزدیک به هفت هزار سال نخستین بار در خوزستان یافت شد. معادل لاتین آن، واژه سانسکریت سواستیکا به معنی هستی خوب و نیکو است. صلیب پیشینهای بسیار کهنتر از مسیحیّت دارد و به دورههای ابتدایی زندگی بشر بازمیگردد. نمونههای بسیار کهنی از نقشمایۀ چلیپا از دوران هخامنشی، اشکانی و ساسانی بر جای مانده است. این نشان اسرارآمیز نماد صلح و آشتی، خوشبختی، نیروهای حیاتبخش و درمانگر، رفع چشم زخم، رفع گزند نیروهای اهریمنی و شیطانی است.

کلمات کلیدی