پژوهشنامه نهج البلاغه, دوره (7), شماره (26), سال (2019-9) , صفحات (109-126)

عنوان : ( همپایگی تشبیهات در خطبه‌های نهج‌البلاغه )

نویسندگان: زهرا راه چمنی , مرضیه آباد ,

بر اساس تصمیم نویسنده مقاله دسترسی به متن کامل برای اعضای غیر دانشگاه ممکن نیست

استناددهی: BibTeX | EndNote

چکیده

تشبیه یکی از زیباترین فنون بیان است که نمود فراوانی در خطبه‌های نهج‌البلاغه دارد و در راستای سهولت درک معنا و اقناع مخاطب به­کار می‌رود. یکی از ویژگی‌های سبکی تشبیهات خطبه‌ها، استفاده فراوان از ساخت‌های همپایه است، همپایگی از زیرشاخه‌های لایه نحوی سبک­شناسی است و در ساخت­هایی رخ می­دهد که دو یا چند واژه، گروه و یا جمله­واره با حروف ربط همپایه‌ساز به یکدیگر مربوط شوند و در یک وظیفۀ دستوری قرار گیرند. حدود نیمی از تشبیهات خطبه‌ها در ساخت‌های همپایه پدیدار شده‌اند که برخی از آن‌ها تشبیهات متوالی و برخی دیگر مشبه‌به تشبیهات جمع هستند. این ساخت­ها با اشکال و اهداف گوناگون در ساخت­های دوسازه­ای، سه­سازه­ای، چهار سازه­ای و زنجیره­ای به­کار رفته­اند که در پیام‌رسانی تشببیهات و انتقال معنا به مخاطب، نقش به­سزایی دارند. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ساخت‌های همپایه در تشبیهات خطبه‌های نهج‌البلاغه بپردازد و تأثیر همپایگی را در انتقال پیام و اندیشه مورد نظر امام(ع) بیان دارد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که حرف ربط همپایگی تشبیهات در اکثر موارد حرف «واو» است و میان سازه­ها رابطه­هایی نظیر ترادف، تضاد، افزایش، تسویه و نفی وجود دارد. همپایگی نحوی نقش به­سزایی در همپایگی آوایی و موسیقایی کردن تشبیهات دارد. صنایع بدیعی ازجمله سجع، جناس، تضاد، تقابل و... در میان سازه‌های همپایه به‌چشم می‌خورد که می‌توان گفت همپایگی بلاغی تشبیهات با همپایگی نحوی و آوایی پیوند خورده است.

کلمات کلیدی

امام علی(ع) تشبیهات خطبه‌های نهج‌البلاغه ساخت همپایه سازه‌
برای دانلود از شناسه و رمز عبور پرتال پویا استفاده کنید.

@article{paperid:1078043,
author = {راه چمنی, زهرا and آباد, مرضیه},
title = {همپایگی تشبیهات در خطبه‌های نهج‌البلاغه},
journal = {پژوهشنامه نهج البلاغه},
year = {2019},
volume = {7},
number = {26},
month = {September},
issn = {2345-5233},
pages = {109--126},
numpages = {17},
keywords = {امام علی(ع) تشبیهات خطبه‌های نهج‌البلاغه ساخت همپایه سازه‌},
}

[Download]

%0 Journal Article
%T همپایگی تشبیهات در خطبه‌های نهج‌البلاغه
%A راه چمنی, زهرا
%A آباد, مرضیه
%J پژوهشنامه نهج البلاغه
%@ 2345-5233
%D 2019

[Download]