آگاهی از ارزش تغذیهای گیاهان مختلف مرتعی، میتواند به دامداران در تهیه یک جیره مناسب کمک شایان توجهی بکند، از اینرو آزمایشهایی با هدف تعیین ترکیبات شیمیایی، مینرالی، تولید گاز و سایر پارامترهای تخمیری چهار گونه گیاه مرتعی قابل رویش در منطقه تربتجام )شامل Arctium lappa ، Verbascum thapsus ، Althaea officinalis و Ferula hermonis ( انجام شد. 19 درصد(، خاکستر - /19 66/ گیاهان یادشده در زمان قبل از گلدهی بهصورت تصادفی جمعآوری شدند. دامنه پروتئینخام ) 19 15 درصد(، الیاف نامحلول - - - /69 39/ 4 درصد(، الیاف نامحلول در شوینده خنثی ) 93 /19 9/ 1/69 12/14 درصد(، چربیخام ) 99 ( - - - 16/05 61/ 3 درصد( و فیبرخام ) 90 /13 9/ 19 درصد(، لیگنین نامحلول در شوینده اسیدی ) 03 /93 62/ در شوینده اسیدی ) 93 16 گرم/کیلوگرم مادهخشک( مربوط به / درصد( برای چهار گونه گیاهی متفاوت بود. بیشترین مقدار کلسیم ) 62 Althaea officinalis بود. فراسنجههای تولید گاز و سایر پارامترهای تخمیری در بین گیاهان نیز متفاوت بود، بهطوریکه بیشترین مقدار تولید گاز در 99 میلیلیتر(، / 91 میلیلیتر(، قابلیت تولید گاز ) 94 /61 ،21/20 ،09/ 60 و 01 ساعت انکوباسیون )بهترتیب 36 ، زمانهای 16 14 مگاژول در کیلوگرم / 10 درصد(، انرژی قابل متابولیسم ) 22 / 16 و 24 / تجزیهپذیری مادهخشک و مادهآلی )بهترتیب 55 32 میلیمول در لیتر( / 2 مگاژول در کیلوگرم مادهخشک( و کل اسیدهای چرب فرار ) 26 / مادهخشک(، انرژی خالص شیردهی ) 91 در Verbascum thapsus مشاهده شد. یک ضریب همبستگی منفی بین گاز تولید شده در زمان 60 ساعت انکوباسیون با چربیخام، پروتئینخام و نیتروژن آمونیاکی مشاهده شد. مقایسه فراسنجههای تولید گاز و پارامترهای تخمیری و تجزیهپذیری در بین گیاهان مورد مطالعه حکایت از آن داشت که گونه Verbascum thapsus از قابلیت تغذیهای بالاتری برخوردار میباشد.

کلمات کلیدی