شهر-منطقه در مقام دستگاهی نظری، واجد اهمیتی مفهومی است که خود سبب توجه بیشتر به این دستگاه به‌مثابه ابزاری برای فهم ساختارهای تولید فضا در مقیاس‌های مختلف (جهانی، بین‌المللی، ملی، منطقه‌ای و شهری) می‌شود. این مقاله سعی دارد تا با اتکا بر مفهوم بافته‌ی شهری آنری لوفور، به خوانش مفهوم شهر-منطقه بپردازد. مقصود این است که نه‌تنها این مفهوم را در پرتو مفهوم بافته‌ی شهری لوفور، بلکه کل دستگاه مفهوم شهر-منطقه (منطقه، نومنطقه‌گرایی و شهر-منطقه) را به همین نحو روایت کند. در یک سوی این خوانش، سوژه‌ها و تجربه‌ی زیسته­ی ایشان و در سویه‌ی دیگر آن، نهادها و ساختارهای اجرایی و دولتی هستند. این نوع خوانش بر اهمیت سوژه در تولید مقیاس، اهمیت مفهوم مقیاس و اهمیت مفهوم حکمرانی در شرایط تولید نئولیبرالی فضا تأکید می‌کند. پرسش پژوهش حاضر این است که در عصر جهانی شدن و تولید سرمایه‌داریِ شهر تحت شرایط تولید نئولیبرالی فضا، چگونه محتوای زیستی و نهادی خواهد داشت؟ این دو عنصر در مفهوم بافته­ی شهری مندرج­اند و هم‌زمان در این مفهوم استعلا یافته­اند. این مفهوم واسطه‌ یا میانجی دو حد نهایی شهر-منطقه؛ یعنی منتهی‌الیه روستایی (پس‌کرانه) و هسته‌ی شهری آن است. این مفهوم همچنین در مقام نوعی چشم‌انداز یا نظرگاه عمل می‌کند که در مقام آیینه­ی نسبت جامعه‌ی شهری با زمین، شیوه‌ی تولید زمین شهری درون ساختار نهادی شهر را از طریق استحاله شدن در خود (بافته‌ی شهری) نشان می‌دهد. در دوران اخیر تولید نئولیبرالی فضا، شکل­هایی از شهر-منطقه ناشی از انفجار به درون و بیرون شهر­های مرکزی ایجادشده و تا پس‌کرانه‌های شهر، بافته­ی شهری به این‌سو و آن‌سو پرتاب شده است. این نوع خوانش از شهر-منطقه به دنبال دادن توضیحی درباره­ی گسستگی و تکه‌تکه شدن شهر و کشیده شدن شهر به اطراف در دوران اخیر سرمایه­داری است و آن را در ابعاد نهادی، ساختاری و سوژگیِ آن می­بررسد.

کلمات کلیدی