غوریان سلسله‌ای محلی در شرق افغانستان بودند که در قرن ششم هجری قمری نقش تعیین کننده‌ای در حوادث سیاسی- نظامیِ خراسان و هندوستان داشتند. این سلسله به دلیل کمبود منابع تاکنون از نظر فرهنگی مغفول مانده است. تنها منبع ارزشمند و بجا مانده از این دوره، کتاب طبقات ناصری جوزجانی می‌باشد که در لابلای حوادثِ سیاسی به سنت‌ها و باورهایی اشاره می‌کند که آبشخور آنها را در فرهنگِ ایرانیانِ پیش از اسلام باید جستجو کرد. با توجه به شناختِ جوزجانی از فردوسی و همچنین شواهدِ موجود در فرهنگِ غوریان، به‌نظر می‌رسد آنها از نظرِ فرهنگی تحت تأثیر شاهنامه‌‌ی فردوسی بوده‌اند. هدفِ این پژوهش، شناختِ آبشخورِ فکری- فرهنگی غوریان و بررسی آداب، باورها و اندیشه‌هایی که ریشه در فرهنگ ایرانی به‌ویژه شاهنامه‌ی فردوسی دارد؛ می‌باشد. در این مقاله تلاش بر این است با استناد به شاهنامه‌‌ی فردوسی و کتاب طبقات ناصری جوزجانی، با روش توصیفی- تحلیلی به این سؤالات پاسخ داده شود که غوریان تا چه میزان اساطیر ایرانی را می‌شناختند؟ مؤلفه‌های فرهنگی بازتاب یافته از شاهنامة فردوسی در فرهنگ غوریان کدامند؟ نتایج تحقیق نشان داد که غوریان در زمینه‌هایی مانند: نام و نسب، اندیشه‌‌ی سیاسی مراسم استقبال از سفرا، جشن‌های هفت روزه، عزاداری هفت‌روزه، شادکامی و رجزخوانی در جنگ با شاهنامه‌ی فردوسی و ایرانیان باستان اشتراک فرهنگی داشتند.

کلمات کلیدی