آزمون‌های نفوذی یکی از مهم‌ترین آزمایش‌های برجا هستند که با کمک آن‌ها، پارامترهای ژئوتکنیکی متنوعی را می‌توان تخمین زد. از ویژگی‌های آزمون‌های نفوذی، سرعت و سهولت انجام و تکرارپذیر بودن نتایج این آزمون‌ها است. در این پژوهش، با استفاده از یک ابزار نفوذی به نام «دستگاه نفوذگر ضربه‌‌ای دستی»، آزمایش‌هایی بر روی ماسه فیروزکوه با تراکم نسبی‌های مختلف انجام شده است. اساس کار این دستگاه مشابه دستگاه های نفوذی موجود در مهندسی ژئوتکنیک بوده و تفاوت آن در ابعاد و انرژی است. هدف از این پژوهش، بررسی اثر هندسه مخروط نفوذ و انرژی‌های کوبش مختلف بر نتایج آزمون بوده است. بدین منظور، از سه قطر مختلف مخروط، سه زاویه راس مختلف و سه جرم مختلف چکش‌ استفاده شد. جهت مطالعه عملکرد دستگاه از شاخص نفوذ دینامیکی و مقدار میانگین وزنی آن نسبت به عمق نفوذ بهره گرفته شد. بررسی نتایج نشان می دهد که زاویه راس مخروط نقشی در نفوذ دستگاه نداشته، بلکه قطر مخروط است که می تواند مقدار نفوذ را تغییر دهد. همچنین، مشاهده شد رابطه ای خطی مستقیمی میان انرژی ضربات و میانگین شاخص نفوذ وجود دارد. بر اساس مشابهت مکانیزم نفوذ مخروط به زمان با شمع کوبشی، از رابطه مایرهوف جهت تخمین زاویه اصطکاک داخلی خاک استفاده شد. از مقایسه نتیجه حاصل شده با مقدار حاصل از آزمون برش مستقیم، می توان گفت که با آزمون نفوذی می توان با دقت مناسبی، این پارامتر را بدست آورد.

کلمات کلیدی