هدف: هدف از این مطالعه، بررسی درک ناهمخوانی در داستان‌های طنز متحرک و ایستا در کودکان دختر و پسر پیش‌دبستانی است. روش‌شناسی: شرکت‌کننده‌های این تحقیق شامل 100 کودک 4-6 ساله فارسی زبان ایرانی است. در این پژوهش به نمایش یک قسمت از انیمیشن طنز تام و جری و ارائه تصویری شش مرحله‌ای با مفهوم طنز از کتاب قصه‌های من و بابام پرداخته شد. دو پرسش اساسی این پژوهش عبارتند از: 1- کودکان 4-6 ساله چه ناهمخوانی‌هایی را در داستان‌های مصور طنز درک می‌کنند؟ 2- بر اساس نظریه ناهمخوانی تفاوت جنسیت در کودکان 4-6 ساله چه تفاوتی در درک آن‌ها‌ از طنز ایجاد می‌کند؟ یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که کودکان پیش‌دبستانی مورد بررسی، قادر به تشخیص ناهمخوانی در داستان‌های تصویری (متحرک و ایستا) هستند و همچنین می‌توانند نکات خنده‌دار داستان را از طریق مشاهده تصاویر درک و بیان کنند. آن‌ها می‌توانند از طریق مقایسه تصویر با طرحواره‌هایی که در ذهنشان دارند به درک ناهمخوانی‌های یک تصویر خنده‌دار دست یابند. بر اساس آزمون مربع خی پیرسون مشخص شد، در سنین پیش‌دبستانی، تفاوت معنی‌داری در درک طنز تصویری (متحرک و ایستا) میان دخترها و پسرها وجود ندارد. به نظر می‌رسد که اگر تفاوت قابل ملاحظه‌ای در مقوله درک طنز میان دو جنسیت وجود داشته باشد، بعد از سنین پیش‌دبستانی نمود پیدا خواهد کرد. بر اساس تحلیل داده‌های این پژوهش ناهمخوانی‌هایی که کودکان در انیمیشن و تصویر شش مرحله‌ای درک کردند را به طور کلی در سه دسته ناهمخوانی بین طبیعی و غیرطبیعی؛ معمول در مقابل غیرمعمول؛ و قابل پیش‌بینی در مقابل غیرقابل پیش‌بینی می‌توان طبقه‌بندی کرد. این سه دسته ناهمخوانی، همان تقابل‌های پایه‌ای هستند که راسکین در نظریه انگاره معنایی طنز که نظریه‌ای شناختی درباره طنز است، عنوان کرد. علاوه بر این سه دسته ناهمخوانی، تقابل میان دو موجودیت متفاوت مثل انسان و حیوان نیز، توسط کودکان درک و بیان شده است.

کلمات کلیدی