هستی و شناخت, دوره (4), شماره (2), سال (2018-3) , صفحات (57-74)

عنوان : ( شهود عقلانی از منظر افلاطون و فلوطین )

نویسندگان: جهانگیر مسعودی , محمد عنبرسوز ,
فایل: Full Text

استناددهی: BibTeX | EndNote

چکیده

افلاطون و فلوطین، به‌عنوان دو تن از تأثیرگذارترین فیلسوفان دورۀ کلاسیک، توجه ویژه‌ای به شهود داشته‌اند. تفاوت‌هایی که این دو در مباحث فلسفی مختلف دارند، موجب می‌شود که نگاه واحدشان به شهود را مورد تردید قرار دهیم. مسئلۀ جدی جستار حاضر این است که شهود در نظر هر یک از این دو فیلسوف به چه معناست، با چه روشی حاصل می‌شود، چه ویژگی‌هایی دارد و به کدام امور تعلق می‌گیرد؟ پاسخ این پرسش، که در پایان روشن خواهد شد، این است که شهود برای هر دوی ایشان آگاهی بی‌واسطه‌ای است که برای عقل انسان رخ می‌دهد؛ درحالی‌,که هم افلاطون و هم فلوطین فعالیت‌هایی را برای حصول شهود عقلانی به سالکان توصیه می‌کنند که عمدتاً بر دو نوع فعالیت‌های ممارستی عقلی و فعالیت‌های مربوط به تزکیۀ نفس هستند. همچنین در پایان بدین نتیجه رهنمون خواهیم شد که، علی‌رغم تفاوت‌های چشمگیر این دو فیلسوف در مشی فلسفی و نحوۀ بیان مطالب، مراد هر دوی ایشان از شهود، امری واحد است که با رعایت دو جنبۀ نظری و عملی حاصل می‌شود.

کلمات کلیدی

, شهود عقلانی, نظر, عمل, دیالکتیک