نورمن گیسلر معتقد است دلیل گذار خدای ادیان ابراهیمی از هیئت تثلیثی به بلندای احدّیت و صمدیّت در قرآن، نفوذ اندیشه فلوطینی در آن است. همین امر سبب پیدایش گسست و ناپیوستگی توحیدی میان کتاب مقدّس و قرآن گردیده است. وی از یک سو اندیشه بساطت مطلق ذات الهی را اندیشه‌ای فلوطینی و وارداتی در قالب واژگان أحد و الصّمد به قرآن می‌داند و از سوی دیگر رابطه صفات و ذات را ناگزیر از وقوع کثرت و نفی بساطت مطلق پنداشته است. در این مقاله ابعاد انتقادات گیسلر از منظر حکمت صدرایی بررسی گردیده و به جای ادّعای وارد نمودن یا تحمیل بساطت بر آیات قرآن بر استنباط بساطت ذات الهی از طریق تحلیل فلسفی صفات الهی همچون غنای مطلق، کمال مطلق، عدم محدودیت و زوال ناپذیری ذات الهی به نفی همه انواع ترکیب من جمله ترکیب صفات و ذات و اثبات بساطت ذات الهی تأکید شده است.

کلمات کلیدی