تأمین سلامت گوساله‌ها نقش بزرگی در رشد و نمو آن‌ها و بهره‌دهی گله دارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین رابطه بین رخداد بیماری‎های مختلف در گوساله‎های نوزاد با وزن‎گیری و افزایش قد آنها، همچنین ارتباط بین بیماری‎ها و تلفات با برخی عوامل مربوط به گوساله و محیط آنهاست. این مطالعه روی 1595راس گوساله‎ی نر و ماده در 8 واحد گاوداری‌ شیری حومه مشهد انجام شد. پس از اخذ مشخصات کلی گاوداری، موارد مرتبط با گوساله‎ها شامل میزان ابتلا به بیماری‎های مختلف، تلفات و زمان رخداد آن‌ها در یک دوره‎ی 80 روزه از مطالعه ثبت شد. پارامترهای بیومتریک شامل وزن و قد در هنگام تولد،40 و 80 روزگی نیز اندازه‎گیری گردید. رابطه بیماری‎های مختلف با شاخص‎های رشد(وزن‎ و قد) توسط آزمون مدل خطی و رابطه‎ی متغیرهای مستقل شامل جنس، فصل و نوع زایش، نوع تولد، شکم مادر و وزن تولد گوساله با ابتلا گوساله‌ها به اسهال، درگیری قسمت تحتانی دستگاه تنفس و سایر بیماری‎‎ها و نیز با شانس مرگ توسط آزمون رگرسیون لوجستیک آنالیز آماری شد. نتایج نشان داد که بیماری‎های اسهال، درگیری قسمت تحتانی دستگاه تنفس، تورم مفصل، نفخ، عفونت بندناف و چشم موجب کاهش معنی‎دار در وزن‎گیری گوساله‎ها شده در حالی که بر افزایش قد فقط اسهال موثر بوده است. نرخ تلفات، 89/3 درصد و رخداد آن از 1 تا 78 روزگی بود. مهمترین علل تلفات گوساله‎ها در سنین پائین، صدمات فیزیکی ناشی از سخت‎زایی، نقایص ژنتیکی، مننژیت، اسهال و سپتی‎سمی و در سنبن بالا، درگیری ریوی، اسهال و تورم مفاصل بود. شانس وقوع اسهال و درگیری قسمت تحتانی دستگاه تنفس در دوقلوها بطور معنی‎داری بیش از تک قلوها، شانس ابتلا به درگیری ریوی در گوساله‎های متولد شده به دنبال سخت‎زایی، در فصل گرم و با وزن تولد بالا بیش از گوساله‎های متناظر بود. تلفات در دوقلوها، گوساله‎های نر و متولدین فصل گرم بیش از گروه‎های متناظر بود.

کلمات کلیدی